پەز: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
←‏ناوی: چاکسازیی ژمارەکان، چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان
ھێڵی ٢٠:
بە [[زمانی کوردی|کوردی]] بە بەچکەکەی '''بەرخ''' و کاتێک لە شیر دەبڕدرێتەوە '''کاوڕ''' و کاتێک دوو بەھار تێپەڕدەکات '''شەک''' و ئەگەر بۆ یەکەم جار بزێ '''شەکمەڕ'''ی پێ دەوترێ. کاتێک کە بە تەواوی پێدەگات بە نێرەکەی '''بەران''' و بە مێکەی '''پەز''' دەڵێن.<ref>فەرھەنگی [[ھەنبانە بۆرینە]]</ref>
 
==ناوی پەز بەگوێرەی سوڕی ژیانی==
مه‌ڕیشمە‌ڕیش وه‌کوە‌ک زۆربه‌یزۆربە‌ی ئاژه‌ڵه‌کانیئاژە‌ڵە‌کانی تر له‌لە‌ سه‌ره‌تایسە‌رە‌تای پایز به‌به‌رانبە‌بە‌ران دێت (جووت ده‌بێتدە‌بێت) ، دوای 5٥ مانگی ده‌زێتدە‌زێت واته‌واتە‌ له‌لە‌ کۆتایی شوبات یان سه‌ره‌تایسە‌رە‌تای ئادار ده‌زێدە‌زێ ، ئه‌وئە‌و بێچووه‌یبێچووە‌ی ده‌یبیدە‌یبی پێی ده‌ڵێن به‌رخدە‌ڵێن بە‌رخ.
 
1- له‌ ته‌مه‌نی 1 رۆژی تا 6 مانگی پێی ده‌ڵێن به‌رخ ئه‌و خوریه‌ی پێی وه‌یتی پێی ده‌ڵێن ( لوا ) که‌ له‌ته‌مه‌نی 6 مانگی لێی ده‌بڕێته‌وه‌ ئه‌وکاته‌ هیچی تر پێی ناڵێن به‌رخ
# لە‌ تە‌مە‌نی ١ رۆژی تا ٦ مانگی پێی دە‌ڵێن بە‌رخ ئە‌و خوریە‌ی پێی وە‌یتی پێی دە‌ڵێن ( لوا ) کە‌ لە‌تە‌مە‌نی ٦ مانگی لێی دە‌بڕێتە‌وە‌ ئە‌وکاتە‌ ھیچی تر پێی ناڵێن بە‌رخ.
2-# له‌لە‌ 6مانگی٦مانگی تاکووتاکو یه‌کیە‌ک ساڵ ،ساڵ، پێی ده‌ڵێندە‌ڵێن کاوڕ ، ئه‌گه‌رئە‌گە‌ر نێر بوو کاوڕه‌کاوڕە‌ نێری پێده‌ڵێنپێدە‌ڵێن ، ئه‌گه‌رئە‌گە‌ر مێ بوو کاوڕه‌کاوڕە‌ مێی پێ ده‌ڵێندە‌ڵێن .
3-# شه‌کشە‌ک و به‌ردیلبە‌ردیل : له‌لە‌ یه‌کیە‌ک ساڵی تا دوو ساڵێ .
## کاوڕ ئه‌گه‌رمێئە‌گە‌رمێ بوو ساڵێک به‌سه‌ربە‌سە‌ر ته‌مه‌نیتە‌مە‌نی دارۆیشت پێی ده‌ڵێندە‌ڵێن (به‌ردیلبە‌ردیل) ، ئه‌گه‌رئە‌گە‌ر به‌ردیلبە‌ردیل له‌پایزلە‌پایز به‌رانیبە‌رانی خوارد و دویا زا پێی ده‌ڵێندە‌ڵێن (به‌ردیله‌بە‌ردیلە‌ زا )،. ئه‌گه‌رئە‌گە‌ر نه‌زانە‌زا پێی ده‌ڵێندە‌ڵێن (به‌ربواردبە‌ربوارد ) ، به‌ڵامبە‌ڵام جاریش هه‌یه‌ھە‌یە‌ کاوڕه‌مێکاوڕە‌مێ به‌بە‌ کاوڕی به‌رانیبە‌رانی ده‌خوادە‌خوا و پێی ده‌ڵێندە‌ڵێن (کاوڕه‌زا کاوڕە‌زا) .
به‌ڵام## ئه‌گه‌رئە‌گە‌ر کاوڕ نێر بوو ئه‌وه‌ئە‌وە‌ پێی ده‌ڵێندە‌ڵێن (شه‌كشە‌ک).
4-# شه‌کشە‌ک ئه‌گه‌رئە‌گە‌ر ساڵێکی به‌سه‌رداسووڕایه‌وه‌بە‌سە‌رداسووڕایە‌وە‌ واته‌واتە‌ له‌لە‌ ته‌مه‌نیتە‌مە‌نی دوای دووساڵی تا سێ ساڵی پێی ده‌ڵێندە‌ڵێن (خرت).
5-# مه‌ڕمە‌ڕ دوای ته‌مه‌نیتە‌مە‌نی 2٢ ساڵی به‌بە‌ به‌ردیله‌بە‌ردیلە‌ زا یان به‌ربواریبە‌ربواری ده‌گوترێدە‌گوترێ مه‌ڕمە‌ڕ .
6-# قه‌یره‌قە‌یرە‌ : له‌دوایلە‌دوای ته‌مه‌نیتە‌مە‌نی 3٣ ساڵی به‌سه‌ربە‌سە‌ر خرتدا ده‌گوترێدە‌گوترێ قه‌یره‌قە‌یرە‌ و به‌ڵامبە‌ڵام له‌ناولە‌ناو خه‌ڵکیخە‌ڵکی ئاسایی هه‌رھە‌ر له‌دوایلە‌دوای 2٢ ساڵی به‌بە‌ شه‌کشە‌ک ده‌گوترێدە‌گوترێ به‌رانبە‌ران ، به‌ڵامبە‌ڵام شوان و پسپۆڕانی ئه‌وئە‌و بواره‌بوارە‌ باش لێکیان ده‌که‌نه‌وه‌دە‌کە‌نە‌وە‌ ، به‌ناویبە‌ناوی تایبه‌تیتایبە‌تی خۆیان بانگیان ده‌که‌ندە‌کە‌ن ، وه‌وە‌ مه‌ڕمە‌ڕ چیند بزێ به‌وه‌بە‌وە‌ ده‌ژمێردرێدە‌ژمێردرێ بۆ نموونه‌نموونە‌ ده‌ڵێندە‌ڵێن مه‌ڕیمە‌ڕی یه‌کیە‌ک به‌رخه‌بە‌رخە‌ زا و دووبه‌رخه‌دووبە‌رخە‌ و به‌رانیشبە‌رانیش که‌بووه‌کە‌بووە‌ قه‌یره‌قە‌یرە‌ بۆنموونه‌بۆنموونە‌ ده‌ڵێندە‌ڵێن به‌رانبە‌ران یه‌کیە‌ک قه‌یره‌قە‌یرە‌ و دووقه‌یره‌دووقە‌یرە‌ ، واته‌واتە‌ ئه‌وه‌نده‌ئە‌وە‌ندە‌ ساڵه‌ساڵە‌ به‌سه‌رقه‌یراتیه‌که‌یبە‌سە‌رقە‌یراتیە‌کە‌ی داڕۆیشتووه‌داڕۆیشتووە‌.<ref>http://debaga.net/k/index.php/jorawjor/280-mar</ref>
<ref>http://debaga.net/k/index.php/jorawjor/280-mar</ref>
 
==سەرچاوەکان==
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/پەز»