فردینان دێسوسور: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ماوەی ھەژدە مانگ لەم بوارەدا خۆی ماندوو دەکا. لە تەمەنی ٢١ ساڵی دا، لە سەر «سیستەمی سەرەتایی و دەنگەکان لە زمانە ھێند و ئورووپاییەکاندا» تێزی ئاکادیمی بڵاو دەکاتەوە.

«ئێمیل بنوەنێست» زمانەوانی بەناوبانگی فەڕەنسی لەم بارەوە دەڵێ: « ئەم بەرھەمە، رووناکیێکە بۆ داھاتووی «سوسور» لە سەر چۆنایەتی نیشانە پێوەندیدارەکانی زمان».

«سوسور» لە روانگەیێکی دیکەوە لەسەر (رێسامەند) ی زمان ئاوڕ دەداتەوە، وێڕای باوەڕی پتەوی بە چڕی پێوەندیداری نیشانە زمانییەکان و پێوەندی نێوان «زمان» و «گوتار»، دەڵێ: «جەوھەری زمان» و «گوتار و ئاخافتن» دوو چەمکی جۆراوجۆرن. «جەوھەری زمان» واتایەکی زەینی و ئەبستراکی (ئینتزاعی) یە. بەڵام گوتار و ئاخافتن Puroce چەمکێکی ھاوبەش و دەبێتە جێگری زمان. واتە زمان لە واتایەکی (ئێنتزاعی) و زەینی دەگوێزرێتەوە بۆ باری مادی و «عەینی». ئەو بنەما فیکرییە و ئاکارە زمانییە، دوایی بوو بە خوانێک بۆ زمانناسان و لەسەر نوێکارییەکانی «سوسور» تەئسیر وەربگرن. بە تایبەت زمانەوانەکانی ئەمریکا وەک: «ڕابێرت ھاڵ» و «چارڵز فریزێر» کە لە سەر بۆچوونەکەی «سوسور» جەوھەری زمانیان لە ئاخافتن جوێ کردەوە وگەیشتنە ئەو ئەنجامە کە: «واتای ڕاستەکی زمان واتە: «ئاخافتن، وەرگرتنی پەیام و ھیچی تر».

 

==سەرچاوە==

[[http://peyliway.blogfa.com/post/١٨/%D٨%B٣%D٩%٨٨%D٨%B٣%D٩%٨٨%D٨%B١-%D٨%A٨%D٩%٨٦%D٨%A٧%D٨%BA%D٩%٨٧%E٢%٨٠%٨C-%D٨%AF%D٨%A٧%DA%٩٥%DB%٨E%DA%٩٨%DB%٨C-%D٨%B٢%D٩%٨٥%D٨%A٧%D٩%٨٦%D٩%٨٧%E٢%٨٠%٨C%D٩%٨٨%D٨%A٧%D٩%٨٦%DB%٨C-%D٨%B٢%D٨%A٧%D٩%٨٦%D٨%B٣%D٨%AA%DB%٨C%٢٨%D٨%B١%D٩%٨٧%E٢%٨٠%٨C%D٨%AE%D٩%٨٦%D٩%٨٧-%D٩%٨٨-%D٨%B١%D٩%٨٨%D٨%A٧%D٩%٨٦%DA%AF%D٩%٨٧%٢٩]]