ئارتەر شۆپنھاوەر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

فەیلەسووفێکی [[ئەڵمانیا]]یی [[رەشبینی|ڕەشبین]]ی [[بێ باوەڕی|بێ باوەڕ]] بوو، شۆپنھاوەر تێبینیی ئەوەی کرد کە [[بوون]] دانراوە لەسەر بنەمای [[دانایی]]، [[لێزانین]]، [[کۆتاییپێھێنان]]، و ھەموو شتێک لە بووندا بەڵگەیەکی ڕاستگۆیە لەسەر بەڕێوەبردنی بکەر و توانای و داناییەکەی و لێھاتووییەکەی و کامڵییەکەی.

ئەو مەزاجە تێکچو و گەندەڵەی شۆپنھاوەر و تیاڕوواویی ڕق و کینە تێیدا کە ھەموو [[نەفس]]ی گرتبووەوە، ھەروەھا خۆشەویستیی وونبو، و دوژمنایەتیی ھەبوو لەنێوان ئەو و ھەموو ڕەگەزەکانی ژیان و زیندە، وای کرد کە جۆرێکی دیارییکراو ھەڵبژێرێت لە نووسین، ئەو ھەڵبژاردنەشی جێگیر بوو لەسەر لێکۆڵینەوە [[بوزا]]، پاشان پەڕتووکەکانی ئایینە ھیندییەکان، شوێنجێی ئەمانەش لەوەدا دەرکەوت کە ڕقی بۆ درووست بوو دژ بە ھەموو جیھان، ھەستیشی بەجۆرێک قووڵ بوەوە کە ھەستی دەکرد کە ھەموو دنیا [[خراپە]]یە، و ژیان جگە لە [[ئازار]] و [[ناخۆشی|ناخۆشیی]] و [[پیری|پیریی]] و [[مردن]] ھیچی تری تێدا نییە. ئایینی ھیندییش بەندە لەسەر ئەوەی کە ژیان بەندە لەسەر خراپە سرووشتییەکان و ئەخلاقییەکان.