تاقیکردنەوەی گایگەر–مارسدێن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
چاکسازی
چاکسازی
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Rutherford_gold_foil_experiment_results.svg|thumb|left|275px|ئەم وێنەیە ئەوە نیشان دەدات کە لە تاقیرکدنەوەکەداتاقیکردنەوەکەدا باس کراوە ، وێنەکەی سەرەوە دەری دەخات [[بارگەی موجەب]] هەموو [[ناووک|ناوکی]] داگیر کردووە و دەورە دراوە بە [[ئەلکترۆن]] وەک [[ئێرنست رەزەرفۆرد|رەزەرفۆرد]] ئاماژەی پێدا، وێنەی خوارەوەش قسەکەی [[هانز گایگەر|گایگەر]] دەخاتەروو کە ووتی هەنێک لەو [[پارتیکڵ|پارتیکڵناە]] پەرشدەبنەوە بە زیاتر لە 180 پلە لە کاغەزی ئاڵتوونەکەوە .]]
[[تاقیکردنەوەی گایگەر و مارسدێن|تاقیرکردنەوەی رەزەرفۆرد]] کە بە ناوی ( [[تاقیکردنەوەی گایگەر و مارسدێن]] یان [[تاقیکردنەوەی گایگەر و مارسدێن| تاقیکردنەوەی کاغەزی ئاڵتوون]] ) بیرۆکەی ئەم تاقیرکدنەوە لە لایەن هەردوو زانای بەناوبانگی [[فیزیایی]] [[ئێرنست مارتسدێن]] و [[هانز گایگەر]] ـەوە دانراوە لە ساڵی [1909] کە بۆ ئەنجمادراوە بۆ تێگەیشتنی زیاتری [[گەردیلە]] ، بە هۆی ئەم بیردۆزەوە رەزەفۆرد تووانی مۆدێلێکی نوێێ فیزیای دابنێ هەر بە ناوی خۆیەوە کە ناوی نابوو [[مۆدێلی رەزەرفۆرد]] لە ساڵی [1911] .
 
ھێڵی ٦:
 
== ئەنجامی تاقیرکدنەوەکە ==
[[گایگەر]] ووتی کە زۆربەیهەنێکی ئەلفا [[پارتیکڵەکان]] دەگەڕێنەوەلادەدەن ( بە مانای پەرش دەبنەوە) بە پلەی زیاتر لە 180 پلە کاتێک بەر رووە ئاڵتوونەکە دەکەون.
[[رەزەرفۆرد]] زانیاری زیاتری بۆ مۆدێلکەی زیاد کرد کە دەیگووت [[بارگە موجەبەکان]] هەموویان لە ناوەڕاستی [[ناووک|ناووکدان]] و ئەلکترۆنەکانیشیان لەگەڵدایە کە بە [[هێزی راکێشانی کارابەییەوە]] ئەلکترۆنەکان دەوریانیان داوە ، کە ئەمەش وا دەکات کە هەموو [[ناووک]] بە شێوەیەک بێت کە پێی بوترێت بێ بارگە بەو مانایەی کە [[ئەلکترۆن|ئەلکترۆنی]] سالب و [[بارگەی موجەبی]] تێدایە .