تاقیکردنەوەی گایگەر–مارسدێن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
پەڕەی دروستکرد بە «{{کەسایەتی | وێنە = Rutherford_gold_foil_experiment_results.svg | قەبارەی وێنە =200px }} تاقیکردنەوەی گایگ...»ەوە
 
No edit summary
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Rutherford_gold_foil_experiment_results.svg|thumb|left|275px|ئەم وێنەیە ئەوە نیشان دەدات کە لە تاقیرکدنەوەکا باس کراوە ، وێنەکەی سەرەوە دەری دەخات بارگەی موجەب هەموو ناوکی داگیر کردووە و دەورە دراوە بە ئەلکترۆن ، وەێنەی خوارەوەش قسەکەی گایگەر دەخاتەروو کە ووتی هەنێک لەو پارتیکڵناە پەرشدەبنەوە بە زیاتر لە 180 پلە لە کاغەزی ئاڵتوونەکەوە .]]
{{کەسایەتی
| وێنە = Rutherford_gold_foil_experiment_results.svg
| قەبارەی وێنە =200px
}}
[[تاقیکردنەوەی گایگەر و مارسدێن|تاقیرکردنەوەی رەزەرفۆرد]] کە بە ناوی ( [[تاقیکردنەوەی گایگەر و مارسدێن]] یان [[تاقیکردنەوەی گایگەر و مارسدێن| تاقیکردنەوەی کاغەزی ئاڵتوون]] ) بیرۆکەی ئەم تاقیرکدنەوە لە لایەن هەردوو زانای بەناوبانگی [[فیزیایی]] [[ئێرنست مارتسدێن]] و [[هانز گایگەر]] ـەوە دانراوە لە ساڵی [1909] کە بۆ ئەنجمادراوە بۆ تێگەیشتنی زیاتری [[گەردیلە]] ، بە هۆی ئەم بیردۆزەوە رەزەفۆرد تووانی مۆدێلێکی نوێێ فیزیای دابنێ هەر بە ناوی خۆیەوە کە ناوی نابوو [[مۆدێلی رەزەرفۆرد]] لە ساڵی [1911] .
 
Line ٨ ⟶ ٥:
دووای ئەوەی ئەم سێ زانایە توانیان لایەنی تیۆری باس بکەن هەڵسان بە ئانجامدانی تاقیکردنەوەکە کە بریتی بوو کاغەزێک کە [[زێڕ|ئاڵتوون]] دروست کرابوو بۆمباران کرا بە [[ئەلفا پارتیکڵ]]، وە هەروەها لە پەردەیەکی دۆزەرەوە پێک هاتبوو بۆ ئەوەی ژمارەی ئەو پارتیکڵانەی لادەدەن چەنێکن بزانرێت .
 
== ئەنجامی تاقیرکردنەوەکەتاقیرکدنەوەکە ==
[[گایگەر]] ووتی کە زۆربەی ئەلفا [[پارتیکڵەکان]] دەگەڕێنەوە ( بە مانای پەرش دەبنەوە) بە پلەی زیاتر لە 180 پلە کاتێک بەر رووە ئاڵتوونەکە دەکەون.
[[رەزەرفۆرد]] زانیاری زیاتری بۆ مۆدێلکەی زیاد کرد کە دەیگووت [[بارگە موجەبەکان]] هەموویان لە ناوەڕاستی [[ناووک|ناووکدان]] و ئەلکترۆنەکانیشیان لەگەڵدایە کە بە [[هێزی راکێشانی کارابەییەوە]] ئەلکترۆنەکان دەوریانیان داوە ، کە ئەمەش وا دەکات کە هەموو [[ناووک]] بە شێوەیەک بێت کە پێی بوترێت بێ بارگە بەو مانایەی کە [[ئەلکترۆن|ئەلکترۆنی]] سالب و [[بارگەی موجەبی]] تێدایە .