کفری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
یوونیکۆد
یوونیکۆد
ھێڵی ٢٣:
 
 
==ڕه‌سه‌نایه‌تىڕەسەنایەتی کورد بوونىبوونی شارىشاری کفرىکفری==
[[پەڕگە:گۆرستان.jpg|چەپ|وێنۆک|250px٢٥٠px|گۆڕستانه‌كه‌ىگۆڕستانەکەی كفرىکفری]]
یەکێک لەو بەڵگە کۆنانەی کە ڕەسەنایەتی کورد بوونی شاری کفری
یه‌کێک له‌و به‌ڵگه‌ کۆنانه‌ى که‌ ڕه‌سه‌نایه‌تى کورد بوونى شارى کفرى
دەسەلمێنێ شێوەی بینا کردنی چوار تاقی سەر گۆڕستانەکەی باوەشاسوارە
ده‌سه‌لمێنێ شێوه‌ى بینا کردنى چوار تاقى سه‌ر گۆڕستانه‌که‌ى باوه‌شاسواره‌
که‌کە به‌شێوه‌ىبەشێوەی چوار تاقىتاقی په‌رستگاکانىپەرستگاکانی ئاینىئاینی زرده‌شتىزردەشتی دروست کراون.
زۆربه‌ىزۆربەی بینا و خانوه‌کانىخانوەکانی کفرىکفری کۆن به‌شێوه‌ىبەشێوەی که‌مه‌رکەمەر ( که‌وانه‌کەوانە )ىی دروست کراون
ئەم جۆرە بیناسازیە لە دێر زەمانەوە لە ناوچە کوردیەکاندا باو بووە.
ئه‌م جۆره‌ بیناسازیه‌ له‌ دێر زه‌مانه‌وه‌ له‌ ناوچه‌ کوردیه‌کاندا باو بووه‌.
 
==جوگرافیا==
[[پەڕگە:kifri.map.jpg|چەپ|وێنۆک|250px٢٥٠px|نەخشەىنەخشەی شاری كفرىکفری]]
کفرىکفری شارێکىشارێکی بچوکه‌بچوکە ده‌که‌وێته‌دەکەوێتە لاىلای رۆژئاواىرۆژئاوای لوتکه‌ىلوتکەی [[ باوه‌شاسوارباوەشاسوار]]وه‌،وە، درێژبوونه‌وه‌ىدرێژبوونەوەی ئه‌وئەو زنجیره‌زنجیرە چیایه‌یه‌چیایەیە که‌کە له‌لە که‌رکوکه‌وه‌کەرکوکەوە ده‌ستدەست پێ ده‌کاتدەکات. کفرىکفری دەکەوێتە نێوان هێڵیھێڵی پانی (٣٤ – ٣٥) پلەو هێڵیھێڵی درێژی (٤٥) پلە، لەدەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتیڕۆژھەڵاتی [[کەرکووک]] و ١٢٠ کم دووره‌دوورە لێیه‌وه‌،لێیەوە، باشوره‌که‌ىباشورەکەی جیا ده‌بێته‌وه‌دەبێتەوە له‌لە پارێزگاىپارێزگای دیاله‌دیالە به‌هۆىبەھۆی زنجیره‌زنجیرە چیاىچیای حه‌مرینحەمرین وه‌وە ناحیه‌ىناحیەی قه‌ره‌ته‌په‌قەرەتەپە ده‌که‌وێته‌دەکەوێتە ناو سنوره‌که‌یه‌وه‌سنورەکەیەوە که‌کە به‌کشتوکاڵبەکشتوکاڵ ده‌وڵه‌مه‌نده‌دەوڵەمەندە ،له‌،لە باکوره‌وه‌باکورەوە تاکو ناحیه‌ىناحیەی سه‌نگاوسەنگاو ده‌ڕواتدەڕوات ،له‌،لە باشوره‌وه‌باشورەوە چیاىچیای حه‌مرینه‌،حەمرینە، له‌لە رۆژئاواوه‌رۆژئاواوە ناحیه‌ىناحیەی قادر که‌ره‌مکەرەم و( ئاوه‌ئاوە سپىسپی ) جیاىجیای ده‌کاته‌وه‌دەکاتەوە له‌لە قه‌زاىقەزای[[دووزخورماتوو]]ه‌ە. له‌لە رۆژهه‌ڵاته‌وه‌رۆژھەڵاتەوە زێىزێی سیروان رووبه‌ره‌که‌ىرووبەرەکەی ( ٥٢٧٥ ) کم٢
کفرىکفری کۆن له‌شوێنىلەشوێنی ئێستایدا نه‌بووه‌نەبووە شوێنىشوێنی یه‌که‌مىیەکەمی شاره‌کهشارەکە ( ئاسکىئاسکی کفرىکفری) گردێکىگردێکی گه‌وره‌گەورە بوو کهکە(‌ ١٠-١٢ )م له‌لە سه‌رسەر رووىرووی زه‌ویه‌که‌وه‌زەویەکەوە به‌رزبەرز بوو. وه‌وە (٨)کم له‌لە شوێنىشوێنی ئیستاىئیستای کفرىکفری دووره‌‌دوورە. تاکو ئێستا ئه‌وئەو گرده‌گردە ماوه‌ماوە و وه‌کووەکو شوێن و ئاسه‌وارێکىئاسەوارێکی مێژووىمێژووی ته‌ماشاتەماشا ده‌کرێت،دەکرێت، دواىدوای خاپور بوونىبوونی کبرو یان کیماش شوێنىشوێنی دووه‌مىدووەمی شاره‌که‌شارەکە له‌لە قه‌ره‌قەرە ئۆغڵان بنیات نرا که‌کە که‌وتووته‌کەوتووتە رۆژئاوای شوێنه‌شوێنە کۆنه‌که‌یه‌وه‌کۆنەکەیەوە. بوونىبوونی شارىشاری کفرىکفری له‌لە شوێنىشوێنی ئێستایدا ده‌گه‌ڕێته‌وه‌دەگەڕێتەوە بۆ نزیکه‌ىنزیکەی دووسه‌ددووسەد ساڵێک له‌مه‌وپێشلەمەوپێش.
 
==ناحیەکانی ئەم قەزایە==
==ناحیه‌کانى ئه‌م قه‌زایه‌==
له‌لە ماوه‌ىماوەی ساڵانىساڵانی ( ١٨٧٧ – ١٩٠٨ ) بریتىبریتی بووه‌بووە له‌لە ناحیه‌کانىناحیەکانی
* [[دووزخورماتوو]]
* [[داودهداودە]]
* [[قەرەتەپە]]
* [[قه‌ره‌ته‌په‌]]
له‌لە ماوه‌ىماوەی ساڵانىساڵانی ( ١٩٢٠ – ١٩٢٦ ) بریتىبریتی بووه‌بووە له‌لە ناحیه‌کانىناحیەکانی
* [[دووز]]
* [[قەرەتەپە]]
* [[قه‌ره‌ته‌په]]
* [[قه‌ڵاىقەڵای شێروانهشێروانە]] ئێستا بووە بە شاری کەلار
ناحیه‌کانىناحیەکانی ئێستا
* [[سەرقەڵا]]
* [[زنانە]]
ھێڵی ٥١:
* [[جەبارە]]
* [[قەرەتەپە]]
==گەڕەکەکانی شاری کفرىکفری==
*[[ڕاپەرین]]
*[[ڕزگارىڕزگاری]]
*[[ئازادىئازادی]]
*[[ئازادىئازادی ٢]]
*[[ئیمام محمەد]]
*[[مامۆستایان]]
*[[باوەشاسوار]]
*[[شەهیدانشەھیدان]]
*[[گوندی ئەڵمانی]]
*[[نەورۆز (گەڕەک)|نەورۆز]]
 
==ھۆزە سەرەکیەکانی کفرىکفری==
* [[دەلۆ]]
* [[زەنگەنە]]
* [[داودىداودی]]
* [[جاف]]
* [[ھەمەوەند]]
* [[گێژ]]
 
ئامادەکردنی
ئاماده‌كردنی
 
ئومێد زه‌نگه‌نه‌زەنگەنە
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/کفری»