کفری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
یوونیکۆد
گەڕاندنەوەی پێداچوونەوەی 221010 لە لایەن Ferxwaz (وتووێژ)
ھێڵی ١:
{{Coord|٣٤34|٤١41|N|٤٤44|٥٨58|E|region:IQ_type:city_source:GNS-enwiki|display=title}}
{{خاوێنکردن}}
[[پەڕگە:١٤٠١kifri٦٤1401kifri64.jpg|چەپ|وێنۆک|٢٥٠px250px|وێنەیەکی شاری کفریكفرى]]
'''کفریکفرى''' شارێکیشارێکى دێرینیدێرینى کوردستانەکوردستانه‌ دەکەوێتەده‌که‌وێته‌ ناوجەیناوجه‌ى گەرمیانەوە،گه‌رمیانه‌وه‌، لەمله‌م شارەداشاره‌دا نەتەوەینه‌ته‌وەى کورد و تورکمان و عەرەب تێیدا دەژین کەکه زۆربەیزۆربەى دانیشتوانیدانیشتوانى کوردن، کفریکفرى لەله‌ ڕوویڕووى ئاو و ھەواوەهه‌واوه‌ کەشێکیکه‌شێکى مام ناوەندیناوه‌ندى ھەیەهه‌یه‌ بەڵامبه‌ڵام لەله‌ وەرزیوه‌رزى ھاوینداهاویندا ھەندێکهه‌ندێک گەرمەگه‌رمه‌.
== مێژوو ==
‌کفرى شارێکى دێرینه‌وپێگه‌یه‌کى گرنگ وپڕبایه‌خى له‌مێژووى گه‌رمیانداهه‌یه‌،کفرى مه‌ڵبه‌ندێکى دێرینى رۆشنبیرىو ئه‌ده‌بى بووه‌به‌ڵام وه‌کو پێویست ئاوڕ له‌مێژووه‌که‌ى نه‌دراوه‌ته‌وه، که‌مترین کتێب به‌ شێوه‌ى تێروته‌سه‌ل له‌سه‌ر شارى کفرى و مێژووه‌که‌ى نوسراوه‌ته‌وه‌ ئه‌وه‌ى که‌ هه‌بووه‌ خۆى له‌ باسى کورت و بابه‌ته‌ په‌یوه‌سته‌کانى به‌ ناوچه‌کانى تره‌وه‌ ده‌نواند، تاکو کۆتاى سه‌ده‌ى بیست ته‌نها دوو کتێب ته‌رخان کراوه‌ که‌ باس له‌ تێکڕاى بواره‌کانى ژیان ده‌کات له‌ شارى کفریدا ئه‌ویش کتێبه‌کانى ( ابراهیم خان ثائر من کردستان-مکرم الطالبانى)و( شۆڕشى [[ئیبراهیم خانى ده‌لۆ]] ١٩٢٠-مسته‌فا نه‌ریمان ).
‌کفری شارێکی دێرینەوپێگەیەکی گرنگ وپڕبایەخی لەمێژووی گەرمیانداھەیە،کفری مەڵبەندێکی دێرینی رۆشنبیریو ئەدەبی بووەبەڵام وەکو پێویست ئاوڕ لەمێژووەکەی نەدراوەتەوە، کەمترین کتێب بە شێوەی تێروتەسەل لەسەر شاری کفری و مێژووەکەی نوسراوەتەوە ئەوەی کە ھەبووە خۆی لە باسی کورت و بابەتە پەیوەستەکانی بە ناوچەکانی ترەوە دەنواند، تاکو کۆتای سەدەی بیست تەنھا دوو کتێب تەرخان کراوە کە باس لە تێکڕای بوارەکانی ژیان دەکات لە شاری کفریدا ئەویش کتێبەکانی ( ابراھیم خان پائر من کردستان-مکرم الگالبانی)و( شۆڕشی [[ئیبراھیم خانی دەلۆ]] ١٩٢٠-مستەفا نەریمان ).
کۆمه‌ڵێک سه‌رچاوه‌ى مێژووى دیکه هه یه که‌به‌زمانه‌کانى کوردى و عه‌ره‌بى نوسراونه‌ته‌وه‌ که‌ گرنگترینیان کتێبه‌کانى (د.که‌مال مه‌زهه‌ر ئه‌حمه‌د - گه‌شتى ریچ)که‌له‌ساڵى ١٨٢٠ به‌شارى کفریدا تێپه‌ڕیوه‌. ( طه باقر)و(فؤاد سفر )که‌دوو مێژوونوسى دیارى عه‌ره‌بن سه‌ردانى ناوچه‌که‌یان کردووه‌وله‌ سه‌ریان نوسیوه.باسى دانیشتوانى ده‌وروبه‌رو ناو شارى کفرى و باسى تورکمانه‌کانى کفرى و به‌شێک له‌ هۆزه‌ کوردییه‌کانى ناوچه‌که‌ که‌ باس له‌ سێ هۆزى سه‌ره‌کى له‌ هۆزه‌ کوردیه‌کانى کوردى ناوچه‌که‌ وه‌ک ( هۆزى داوده‌ – ده‌لۆ- زه‌نگه‌نه‌ ) هه‌روه‌ها کفرى (١٥٨) گوندى هه‌بووه‌ به‌ گوێره‌ى قاموس ئیعلامى عوسمانى چاپى ساڵى ١٨٩٨ له‌ لاپه‌ڕه‌ى ٢٩٦ باس له‌ سه‌رژمێرى کفرى ده‌کات که‌ ٤٠٠٠ که‌س بووه‌.
کۆمەڵێک سەرچاوەی مێژووی دیکە ھە یە کەبەزمانەکانی کوردی و عەرەبی نوسراونەتەوە کە گرنگترینیان کتێبەکانی (د.کەمال مەزھەر ئەحمەد - گەشتی ریچ)کەلەساڵی ١٨٢٠ بەشاری کفریدا تێپەڕیوە. ( گە باقر)و(فۆاد سفر )کەدوو مێژوونوسی دیاری عەرەبن سەردانی ناوچەکەیان کردووەولە سەریان نوسیوە.باسی دانیشتوانی دەوروبەرو ناو شاری کفری و باسی تورکمانەکانی کفری و بەشێک لە ھۆزە کوردییەکانی ناوچەکە کە باس لە سێ ھۆزی سەرەکی لە ھۆزە کوردیەکانی کوردی ناوچەکە وەک ( ھۆزی داودە – دەلۆ- زەنگەنە ) ھەروەھا کفری (١٥٨) گوندی ھەبووە بە گوێرەی قاموس ئیعلامی عوسمانی چاپی ساڵی ١٨٩٨ لە لاپەڕەی ٢٩٦ باس لە سەرژمێری کفری دەکات کە ٤٠٠٠ کەس بووە.
 
==کفریکفرى و گەشتیارانگه‌شتیاران==
[[نیبور]]یى گەشتیارگه‌شتیار کەکه‌ ھاتووەتەهاتووه‌ته‌ کوردستان لەله‌ ساڵیساڵى ١٧٦٦ز دا بەبه‌ شاریشارى کفریدا تێپەریتێپه‌رى کردووەکردووه‌ ناویناوى (کفریکفرى) بەبه‌ شێوەیشێوه‌ى ( کرفەکرفه‌ ) ھێناوەهێناوه‌.
[[جیمس بکنغھامبکنغهام]]لەله‌ ١٢ تەموزیتەموزى ١٨١٦ ز بەکفریدا گوزەرگوزه‌ر بووە بابەتیبابه‌تى لەسەر نوسیوە و وێنەیەکیشیوێنەیەکیشى بۆ کێشاوە
[[کلودیوس ریچ]]لە گەشتەکەیدا بەرەو سلێمانیسلێمانى لەرۆژیلەرۆژى ٢٦ی٢٦ى نیسانینیسانى ١٨٢٠ ز دا بۆ کفری ھاتووەهاتووە و ٣3 رۆژ تێدا ماوەتەوە و زۆر بەوردیبه‌وردى ناوچەکەیناوچەکەى پشکنیوەو گوتویەتیگوتویەتى کە شاریشارى کفریکفرى دێرین لە باوشیباوشى بەرزاییەکانیبه‌رزاییه‌کانى رۆژھەڵاتیرۆژهه‌ڵاتى ناوچەکەداناوچه‌که‌دا بووە
[[جیمس بیلیبیلى]] لەساڵیلەساڵى ١٨٣٤ ز وەک گەشتیارانی تر بەمبه‌م ناوچەیەدا تێپەڕیووە و باسی ناوچەکەی کردووەکردووه‌.
 
== شوێنەوارشوێنه‌وار ==
ئەوئه‌و شوێنەوارانەیشوێنه‌وارانه‌ى کەکه‌ تاکو ئێستا ماون کەکه‌ لەله‌ شێوەیشێوه‌ى دەستده‌ست کردن لەله‌ چاخ و سەردەمەسه‌رده‌مه‌ جیاوازەکانداجیاوازه‌کاندا دروست کراون وەکوه‌ک ئاسکیئاسکى کفریکفرى و ئاشتۆکان و( تلیشان )و (دوانزەدوانزه ئیمام) و (سەرقەڵاسه‌رقه‌ڵا) و (گردەگۆزینەگرده‌گۆزینه‌) و چەندانچه‌ندان شوێنیشوێنى تر لەله‌ ناوچەیناوچه‌ى کفریکفرى . لەله‌ نزیک شاریشارى کفریکفرى ژمارەیەکژماره‌یه‌ک کەلاوەیکه‌لاوه‌ى شوێنەواریشوێنه‌وارى فراوان ھەیەهه‌یه‌ وەکوه‌ک ( قەرەقه‌ره‌ ئۆغڵان ) کەکه‌ پاشماوەیپاشماوه‌ى خانووەکانخانووه‌کان لەله‌ بەردبه‌رد و گەچگه‌چ و نەخشنه‌خش و نیگارینیگارى گەچگه‌چ کاریکارى دەبینرێتده‌بینرێت وەوه‌ بەبه‌ دووریدوورى (٥)کم لەله‌ باکوریباکورى کفریەوەکفریه‌وه‌ گردێکیگردێکى شوێنەوارشوێنه‌وار ھەیەهه‌یه‌ کەکه‌ پێیپێى دەگوترێتده‌گوترێت قەڵایقه‌ڵاى کچان( قز قلعەسیقلعه‌سى ).
شارەکەشاره‌که‌ لایلاى خۆرھەڵاتیەوەخۆرهه‌ڵاتیه‌وه‌ ، لەله‌ ژێر ئەوئه‌و زۆرگانەدازۆرگانه‌دا کەکه‌ لەرۆخیله‌رۆخى چەمەکەچه‌مه‌که‌ بوون ( دیویدیوى لایلاى خۆرئاوایان ھەڵوەریبووهه‌ڵوه‌ریبوو)گردێکیگردێکى بەرزبه‌رز و تەختته‌خت و زۆریان ھەیە،هه‌یه‌، کەکه‌ شێوەیشێوه‌ى چوارگۆشەیچوارگۆشه‌ى ھەبووهه‌بوو دیویدیوى ناوەوەیانناوه‌وه‌یان کوت و مت لەوله‌و رەنگەره‌نگه‌ رەشەره‌شه‌ ئەچووئه‌چوو کەلەکه‌له‌ (سلوقیەسلوقیه‌ و بابل ) دۆزرابوونەوەدۆزرابوونه‌وه‌.
 
== ناو و واتایواتاى شاریشارى کفریکفرى ==
تاکو ئێستا بەتەواویبه‌ته‌واوى نەزانراوەنه‌زانراوه‌ ناویناوى شاریشارى کفریکفرى لەله‌ چیەوەچیه‌وه‌ سەرچاوەیسه‌رچاوه‌ى گرتووەگرتووه‌ و ئەوئه‌و ناوەیناوه‌ى بەباڵادابه‌باڵادا بڕاوە،بڕاوه‌، وشەوشه یى کفریکفرى لەله عەرەبیداعه‌ره‌بیدا گەلێکگه‌لێک مانا دەبەخشێتده‌به‌خشێت وەکوه‌ک ( کفرـ کفرا ) داپۆشینیداپۆشینى شتێک، (کفر ـ کفرانا) دژیدژى ئیمان ھێنانهێنان بەبه‌ خوا، ( کفر ) ئەرزیکیئه‌رزیکى دوور لەله‌ خەڵکە،خه‌ڵکه، ‌( الکفر ) شەوەزەنگ،شه‌وه‌زه‌نگ، (کفر)لادێ. سەبارەتسه‌باره‌ت بەبه‌ ناویناوى ( کفریکفرى) ھەندێکهه‌ندێک بیروبوجون ھەهه یەیه ١1- لەله‌ ووشەیووشه‌ى ( کفر)یى عەرەبیەوەعه‌ره‌بیه‌وه‌ ھاتووەهاتووه‌ کەکه‌ بەکوردیبه‌کوردى مانایماناى دار (گەزگه‌ز) دەبەخشێت،ده‌به‌خشێت، چونکەچونکه‌ کاتیکاتى خۆیخۆى ئەمئه‌م جۆرەجۆره‌ دارانەدارانه‌ لەله‌ ناوچەکەداناوچه‌که‌دا زۆر بوون، ٢2- کفر بەمانایبه‌ماناى قیر یان بەردەبه‌رده‌ خەڵوزخه‌ڵوز دێت کەکه‌ لەدێرله‌دێر زەمانەوەزه‌مانه‌وه‌ کانزاکانیان لەدەوروله‌ده‌ورو پشتیپشتى کفرییکفریى ئێستادا دۆزراوەتەوەدۆزراوه‌ته‌وه‌.
٣3-وەوه‌ رایەکرایه‌ک ھەیەهه‌یه‌ کەکه‌ ووشەیووشه‌ى کفریکفرى لەله‌( قار –قیر –کار)یى سۆمەریەوەسۆمه‌ریه‌وه‌ وەرگیراوە،وه‌رگیراوه، بەتێپەڕبه‌تێپه‌ڕ بوونیبوونى کات لەله‌ سەردەمەسه‌رده‌مه‌ جیاوازەکانداجیاوازه‌کاندا ئاڵوگۆڕ بەبه‌ سەرسه‌ر ئەوئه‌و ووشەداووشه‌دا ھاتووەهاتووه‌ .
لەله‌ دەقەده‌قه‌ بزماریەبزماریه‌ ئەکەدیەکانئه‌که‌دیه‌کان و پاشتر بابلیەکانبابلیه‌کان و ئاشوریەکاندائاشوریه‌کاندا پێیپێى وتراوەوتراوه‌ ( کبرو ) لەله‌ ئارامیەکاندائارامیه‌کاندا بەبه‌( کبرا ) ھاتووەهاتووه‌ وەوه‌ لەله‌ عبرانیەکانداعبرانیه‌کاندا بەبه‌ ( کوبیر ) یان کوفیر ھاتووەهاتووه‌. لەله‌ سەردەمیسه‌رده‌مى(سوڵتان عبدالحمید) حوکمراِنیەتیحوکمراِنیه‌تى عوسمانیشدا ناویناوى کفریکفرى گۆڕیگۆڕى بۆ ( ێلاحیەصلاحیه‌ ). رایەکرایه‌ک ھەیەهه‌یه‌ سەبارەتسه‌باره‌ت بەناویبه‌ناوى کفریکفرى کەکه‌ دەگەڕیتەوەده‌گه‌ڕیته‌وه‌ بۆ ووشەیووشه‌ى ( کفر) کەکه‌ ووشەیەکەووشه‌یه‌که‌ لەزمانیله‌زمانى تۆرانیەداتۆرانیه‌دا کەکه‌ بەرامبەربه‌رامبه‌ر بەبه‌ ( تەرووته‌روو)* لەله‌ زاروەیزاروه‌ى سۆرانیسۆرانى کوردیدا دێت. ئەوائه‌وا ھەمووهه‌موو ئەوئه‌و ناوو دەسنیشانده‌سنیشان کردنەکردنه‌ مێژوویانەیمێژوویانه‌ى لەله‌ ھەرهه‌ر سەردەمێکداسه‌رده‌مێکدا بەسەربه‌سه‌ر ناوەکەیداناوه‌که‌یدا بڕاوەبڕاوه‌ و تائێستاش ماوەتەوەماوه‌ته‌وه‌ لەگەڵله‌گه‌ڵ ئەوەشدائه‌وه‌شدا بۆخۆیان دەلالەتده‌لاله‌ت لەوله‌و یادەوەریانەیاده‌وه‌ریانه‌ دەکەنده‌که‌ن کەبەسەرکه‌به‌سه‌ر شار و ناوچەکەداناوچه‌که‌دا ھاتوونهاتوون وەکوه‌ک ناوەناوه‌ دێرینەکانیدێرینه‌کانى ( کیماش ، لاخیرۆ ، کیرۆ ، فرجیا ).
 
==ڕەسەنایەتیڕه‌سه‌نایه‌تى کورد بوونیبوونى شاریشارى کفریکفرى==
[[پەڕگە:گۆرستان.jpg|چەپ|وێنۆک|٢٥٠px250px|گۆڕستانەکەیگۆڕستانه‌كه‌ى کفریكفرى]]
یه‌کێک له‌و به‌ڵگه‌ کۆنانه‌ى که‌ ڕه‌سه‌نایه‌تى کورد بوونى شارى کفرى
یەکێک لەو بەڵگە کۆنانەی کە ڕەسەنایەتی کورد بوونی شاری کفری
ده‌سه‌لمێنێ شێوه‌ى بینا کردنى چوار تاقى سه‌ر گۆڕستانه‌که‌ى باوه‌شاسواره‌
دەسەلمێنێ شێوەی بینا کردنی چوار تاقی سەر گۆڕستانەکەی باوەشاسوارە
کەکه‌ بەشێوەیبه‌شێوه‌ى چوار تاقیتاقى پەرستگاکانیپه‌رستگاکانى ئاینیئاینى زردەشتیزرده‌شتى دروست کراون.
زۆربەیزۆربه‌ى بینا و خانوەکانیخانوه‌کانى کفریکفرى کۆن بەشێوەیبه‌شێوه‌ى کەمەرکه‌مه‌ر ( کەوانەکه‌وانه‌ )یى دروست کراون
ئه‌م جۆره‌ بیناسازیه‌ له‌ دێر زه‌مانه‌وه‌ له‌ ناوچه‌ کوردیه‌کاندا باو بووه‌.
ئەم جۆرە بیناسازیە لە دێر زەمانەوە لە ناوچە کوردیەکاندا باو بووە.
 
==جوگرافیا==
[[پەڕگە:kifri.map.jpg|چەپ|وێنۆک|٢٥٠px250px|نەخشەینەخشەى شاری کفریكفرى]]
کفریکفرى شارێکیشارێکى بچوکەبچوکه‌ دەکەوێتەده‌که‌وێته‌ لایلاى رۆژئاوایرۆژئاواى لوتکەیلوتکه‌ى [[ باوەشاسوارباوه‌شاسوار]]وە،وه‌، درێژبوونەوەیدرێژبوونه‌وه‌ى ئەوئه‌و زنجیرەزنجیره‌ چیایەیەچیایه‌یه‌ کەکه‌ لەله‌ کەرکوکەوەکه‌رکوکه‌وه‌ دەستده‌ست پێ دەکاتده‌کات. کفریکفرى دەکەوێتە نێوان ھێڵیهێڵی پانی (٣٤ – ٣٥) پلەو ھێڵیهێڵی درێژی (٤٥) پلە، لەدەکەوێتە باشووری ڕۆژھەڵاتیڕۆژهەڵاتی [[کەرکووک]] و ١٢٠ کم دوورەدووره‌ لێیەوە،لێیه‌وه‌، باشورەکەیباشوره‌که‌ى جیا دەبێتەوەده‌بێته‌وه‌ لەله‌ پارێزگایپارێزگاى دیالەدیاله‌ بەھۆیبه‌هۆى زنجیرەزنجیره‌ چیایچیاى حەمرینحه‌مرین وەوه‌ ناحیەیناحیه‌ى قەرەتەپەقه‌ره‌ته‌په‌ دەکەوێتەده‌که‌وێته‌ ناو سنورەکەیەوەسنوره‌که‌یه‌وه‌ کەکه‌ بەکشتوکاڵبه‌کشتوکاڵ دەوڵەمەندەده‌وڵه‌مه‌نده‌ ،لە،له‌ باکورەوەباکوره‌وه‌ تاکو ناحیەیناحیه‌ى سەنگاوسه‌نگاو دەڕواتده‌ڕوات ،لە،له‌ باشورەوەباشوره‌وه‌ چیایچیاى حەمرینە،حه‌مرینه‌، لەله‌ رۆژئاواوەرۆژئاواوه‌ ناحیەیناحیه‌ى قادر کەرەمکه‌ره‌م و( ئاوەئاوه‌ سپیسپى ) جیایجیاى دەکاتەوەده‌کاته‌وه‌ لەله‌ قەزایقه‌زاى[[دووزخورماتوو]]ەه‌. لەله‌ رۆژھەڵاتەوەرۆژهه‌ڵاته‌وه‌ زێیزێى سیروان رووبەرەکەیرووبه‌ره‌که‌ى ( ٥٢٧٥ ) کم٢
کفریکفرى کۆن لەشوێنیله‌شوێنى ئێستایدا نەبووەنه‌بووه‌ شوێنیشوێنى یەکەمییه‌که‌مى شارەکەشاره‌که ( ئاسکیئاسکى کفریکفرى) گردێکیگردێکى گەورەگه‌وره‌ بوو کەکه(‌ ١٠-١٢ )م لەله‌ سەرسه‌ر روویرووى زەویەکەوەزه‌ویه‌که‌وه‌ بەرزبه‌رز بوو. وەوه‌ (٨)کم لەله‌ شوێنیشوێنى ئیستایئیستاى کفریکفرى دوورەدووره‌‌. تاکو ئێستا ئەوئه‌و گردەگرده‌ ماوەماوه‌ و وەکووه‌کو شوێن و ئاسەوارێکیئاسه‌وارێکى مێژوویمێژووى تەماشاته‌ماشا دەکرێت،ده‌کرێت، دوایدواى خاپور بوونیبوونى کبرو یان کیماش شوێنیشوێنى دووەمیدووه‌مى شارەکەشاره‌که‌ لەله‌ قەرەقه‌ره‌ ئۆغڵان بنیات نرا کەکه‌ کەوتووتەکه‌وتووته‌ رۆژئاوای شوێنەشوێنه‌ کۆنەکەیەوەکۆنه‌که‌یه‌وه‌. بوونیبوونى شاریشارى کفریکفرى لەله‌ شوێنیشوێنى ئێستایدا دەگەڕێتەوەده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ نزیکەینزیکه‌ى دووسەددووسه‌د ساڵێک لەمەوپێشله‌مه‌وپێش.
 
==ناحیه‌کانى ئه‌م قه‌زایه‌==
==ناحیەکانی ئەم قەزایە==
لەله‌ ماوەیماوه‌ى ساڵانیساڵانى ( ١٨٧٧ – ١٩٠٨ ) بریتیبریتى بووەبووه‌ لەله‌ ناحیەکانیناحیه‌کانى
* [[دووزخورماتوو]]
* [[داودەداوده]]
* [[قه‌ره‌ته‌په‌]]
* [[قەرەتەپە]]
لەله‌ ماوەیماوه‌ى ساڵانیساڵانى ( ١٩٢٠ – ١٩٢٦ ) بریتیبریتى بووەبووه‌ لەله‌ ناحیەکانیناحیه‌کانى
* [[دووز]]
* [[قه‌ره‌ته‌په]]
* [[قەرەتەپە]]
* [[قەڵایقه‌ڵاى شێروانەشێروانه]] ئێستا بووە بە شاری کەلار
ناحیەکانیناحیه‌کانى ئێستا
* [[سەرقەڵا]]
* [[زنانە]]
ھێڵی ٥٠:
* [[جەبارە]]
* [[قەرەتەپە]]
==گەڕەکەکانی شاری کفریکفرى==
*[[ڕاپەرین]]
*[[ڕزگاریڕزگارى]]
*[[ئازادیئازادى]]
*[[ئازادیئازادى ٢]]
*[[ئیمام محمەد]]
*[[مامۆستایان]]
*[[باوەشاسوار]]
*[[شەھیدانشەهیدان]]
*[[گوندی ئەڵمانی]]
*[[نەورۆز (گەڕەک)|نەورۆز]]
 
==ھۆزە سەرەکیەکانی کفریکفرى==
* [[دەلۆ]]
* [[زەنگەنە]]
* [[داودیداودى]]
* [[جاف]]
* [[ھەمەوەند]]
* [[گێژ]]
 
ئاماده‌كردنی
ئامادەکردنی
 
ئومێد زەنگەنەزه‌نگه‌نه‌
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/کفری»