سەکاکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب روبوت: تغييرات تجميلية
ب Bot: fixing arabic letters; cosmetic changes
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Scythian_Warriors.jpg‎|349px|farme|thumb|left| نه‌خشی چه‌ند سه‌ربازێکی سه‌کایی که‌ له‌سه‌ر پیاڵه‌یه‌ک کێشراوه‌]]
'''سەکاکان''' ئەو کۆمەڵە خەڵکە [[کۆچ‌کەر]]ەن وا بە ڕەگەز [[ئاریایی]] و [[هێندوئەورووپایی]] بوون و شوێنی ژیانیان لە باکورەوە دەشتاییەکانی [[سیبری]] و لە باشورەوە [[دەریای کاسپیەن]] و لە ڕۆژھەڵاتەوە بە [[چین]] و لە رۆژئاواوە بە [[چەمی دانووب]] ئەگەیشت. سەکاکان خەلکێکی جەنگاوەر و شەڕخواز بوون و جارجارە ھێرشیان ئەکردە سەر وڵاتانی دراوسێی خۆیان.
'''سەکاییەکان''' کۆمەڵە خەڵکێکی کۆچەریی [[ئاریایی]] و [[ئێرانی]] بوون. کە شوێنی نیشتەجێ بوونیان لە باکورەوە بە دەشتەکانی خوارووی [[سیبریا]]، لە باشورەوە بە [[ده‌ریاچه‌ی خه‌زه‌ر]] و [[ده‌ریاچه‌ی ئۆراڵ]]، لە ڕۆژھەڵاتەوە بە [[تورکستان]]ی [[چین]] و لە ڕۆژئاواوە بە ڕوباری [[دانوب]] دەگەشت. سەکاییەکان خەڵکێکی شەڕانی بوون و جارجار ھێرشیان دەکردە سەر دراوسێکانیان. سەکاییەکان لقێک بوون لە ھیندو ئەوروپاییەکان کە ھەمیشە لە مێژووی کۆنی [[ئێران]] دا دیاربوون. لە نووسینەکانی [[هیرۆدۆت]]، [[ئه‌پیکۆر]]، [[ئه‌ره‌ستۆ]]، و [[به‌تلیمۆس زانیاری ده‌رباره‌ی سه‌کاییه‌کان هاتووه‌.
سەکاکان لە لایەن [[ئاشووریەکان]]، [[ئەشکووز]] ناو براون و [[هێرودوت]] بە [[سەکیس]] ناویان ئەبا ئەوەش لەبەر ئەوە بووە کە [[سەکیس]] لە [[یۆنان]]ی‌دا بە مانای پیاڵەیە و سەکاکانیش ھەمیشە لەگەڵ خۆیان پیاڵەیان بووە.ناوی ئەو خەڵکە ڕوون نیە و لەبەر ئەوەی لە زۆرینەی سەرچاوەکان بە '''سەکاکان''' ناویان لە بردراوە ڕەنگە لە ڕاستی‌دا ھەر ناویان سەکاکان بووبێت.
<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />
سەکاکان وەک [[هێندوئەورووپایەکان]]ی تر کۆچیان کرد بۆ [[ئاسیا]] و دوای ئەوە بڵاوەیان کرد. سەکاکان دواتر بە پێچەوانی [[مادەکان]] و [[پارسەکان]] [[ئایین]]ی [[زەردەشتیان]] پەسەند نەکرد.
== ناو ==
 
== سەکاکان و ماد ==
لە نووسراوەکانی [[هێرودوت]]‌دا ھاتووە سەکاکان چەندین جار ھێرشیان کردە سەر وڵاتی [[ماد]] . [[هووەخشەترە]] پاشای گەورەی [[ماد]] پەیوەندیێکی باشی لە سەردەمی خۆی‌دا لەگەل پاشای سەکاکان درووستکرد دوای ئەوە بوو توانی شکەست بە [[ئاشووریەکان]] بھێنێت. سەکاکان وردە وردە بوون بە بەشێک لە [[ماد]] ھەر بۆیە بوونە خاوەن شوێنی تایبەت لە ڕۆژھەڵاتی [[ماد]]، ئەو شوێنە وا بڕوا وایە ناوی شاری [[سەقز]] دیاری ئەوانە کە بە [[سەکز]] یان [[سەکاکز]] ناویان لێ بردووە.
 
[[پەڕگە:Behistun.Inscript.Skunkha.jpg|200px|farme|thumb|left|سکونخا پاشای سکاییه‌کان له‌کاتێکدا ده‌ستی به‌ستراوه‌ له‌سه‌ر [[به‌ردی داتاشراوی بیستون]] (لە تایبەتمەندییەکانی، کڵاوەکەیەتی کە بۆ سەکاییەکان دەگەڕێنرێتەوە)]]
== سەرچاوەکان ==
سەکاییەکا لە زمانی [[ئاشوریه‌کان]]دا شکوزیان پێدەوترا و پارسی و ئێرانیەکانیش سَکا یان پێدەوتن. بەو جۆرەی لەسەر [[به‌ر‌دی هه‌خامنشیه‌کان]] ھەڵکۆڵراوە؛ سَکَ یان سَکا ناوێکە کە لە [[زمانی پارسی کۆن]]دا بۆ ئەو سەکاییانە بەکاردەھات کە لە دەروبەری [[ئاسیای ناوه‌ڕاست]]دا لەگەڵئێرانیەکاندا سەروکارییان ھەبوو (ھەڵس و کەوتیان ھەبوو).<br />
* بریتانیکا[http://www.1911encyclopedia.org/Scythia]
ئەمانە لە نووسینەکانی [[هیرۆدۆت]]دا ناویان بە سکیث ھاتووە. بۆیە ئەم ناوەیان لێنرابوو چونکە سکیث لە [[زمانی یۆنانی]]دا بە مانای پیاڵە دێت و ئەمانەش ھەمیشە پیاڵەیەکیان لەگەڵ خۆیاندا ھەڵدەگرت. ھەروەھا ھیرۆدۆت دەڵێت کە سەکاییە [[ئه‌وروپی]]یەکانی خۆیان بە [[سکُلُتث]](Secolotes) ناو دەبرد. ھەر ئەم ووشەیە لە [[زمانه‌ ئه‌وروپی]]یەکاندا گۆڕاوە بە سیت (Scythe). لە [[زمانی عه‌ره‌بی]]یشدا مێژووناس و جوگرافی ناسەکانی سەردەمی [[ئیمپراتۆریه‌تی ئیسلامی]] پێان دەووتن ساک یان [[ساس]].<br />
 
بەتەواویی ڕوون نیە کە سەکاییەکان چ ناوێکیان لە خۆیان ناوە، بەڵام گومانی زۆر بەھێز ئەوەیە کە ناویان ھەر سَکَ یان سَکا یان شتێکی نزیک بەوە بووە، چونکە ئەو ناوانەی لەلایەن نەتەوە جیاوازەکان لە شوێنی جیاجیای جیھانەوە دەربارەی ئەوان بەکارھاتووە، ھەموویان لەیەک دەچن. لە فەرھەنگی [[شانامه‌]] دا لە ژێر ووشەی سەگسار (سگسار)دا ھاتووە: «از مرز و بوم‌ھایی کە [[داهیان]] در آن جای گرفتند».<br />
{{کورت}}
 
[[پۆل:مێژوو]]
[[پۆل:شارستانیەت]]
 
[[ar:السكيثيين]]
[[be:Скіфы]]
[[bg:Скити]]
[[ca:Escites]]
[[crh:Skitler]]
[[cs:Skythové]]
[[da:Skyter]]
[[de:Skythen]]
[[en:Scythians]]
[[eo:Skitoj]]
[[es:Escita]]
[[et:Sküüdid]]
[[fa:سکاها]]
[[fi:Skyytit]]
[[fr:Scythes]]
[[fy:Skyten]]
[[he:סקיתים]]
[[hr:Skiti]]
[[hu:Szkíták]]
[[it:Sciti]]
[[ja:スキタイ]]
[[ko:스키타이]]
[[lv:Skiti]]
[[nl:Scythen]]
[[no:Skytia]]
[[pl:Scytowie]]
[[pt:Cítia]]
[[ro:Sciţi]]
[[ru:Скифы]]
[[simple:Scythians]]
[[sk:Skýti]]
[[sr:Скити]]
[[sv:Skyter]]
[[tr:İskitler]]
[[uk:Скіфи]]
[[zh:斯基泰人]]