زانیاری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

زانیاری وشەیەکە بە گەلەک واتەوە. واتاکەی گرێدراوی ئەو بەستێنەیە کە وشەکەی تێدا وەدەرکەوتووە. بە کورتی، زانیاری '''پەیامێکە''' وەردەگیردرێت و فامدەکرێت. بە پێی [[دراوە]]، دەکرێت زانیاری ئاوەها پێناسە بێت: کۆمەڵێک ڕاستی کە شایەنی ئەوەن دەرەنجامیان لێبگیردرێت <ref>لە [[زانستی کۆمپیوتەر]]دا، ''دراوە'' و ''زانیاری'' جیاوازن. دراوە شتێکی نەگەیشتووە، زۆرتر ژمارەیەکی ڕووتە. زانیاری تێگەیشتی مرۆڤە لەو دراویە؛ زانیاری شتێکە بەم شێوەیە: ''ناوی تایبەتمەندییەکی شتێک = دراوە''. بۆ نموونە: ژمارەی ئەندامانی ماڵپەڕ = ١٢٠. لەم وتەیەدا، "١٢٠" دراوەیە بەڵام هەمووی وتەکە، "ژمارەی ئەندامانی ماڵپەڕ = ١٢٠"، زانیارییەکە و پەیامێکی پێیە.</ref>. لەبەر ئەوەی کە زانیاری ئەو ئاگادارییەیە کە بە هۆی کۆڵێنەوە یان ئەزموون یان فێرکارییەوە پەیدادەبێت، خاوەنی زۆر لایەنی دیکەشە. بەڵام بەگشتی، زانیاری ئەنجامی کارلەسەرکردن، یاریـپێکردن، و ڕێکخستنی دراوەیە بە چەشنێکجۆرێک کە بە [[زانین]]ی ئەو کەسەی کە وەریدەگرێت زێدەبکات.

زانیاری چلۆنایەتییەکی [[پەیام]]ێکە لە [[بنێر]]ێکەوەبنێرێکەوە بۆ یەک یان چەن [[وەرگر]]. زانیاری هەمیشە زانیاری ''سەبارەت بە'' شتێکە (قەبارەیڕوودانی هۆکارێک، قەومینی ڕووداوێک،پێشهاتێک، نرخ، ئەخلاق، و ...). ئەگەر بەم جۆرە چاوی لێ بکرێت، ئیتر زانیاری پێویست ناکات ڕاست بێت؛ بۆی هەیە ڕاستییەک بێت یان درۆیەک، یان بەتەنهاتەنانەت تەنیا دەنگی داکەوتنیشکاندنەوەی دارێک بێت. تەنانەت نۆیزێکی تێکدەری بەکارهێنراو بۆ بەرگری لە هەڵقوڵانی [[ڕاگەیێنی<ref>flow of]] communication</ref>ژی دەکرێت چەشنێک زانیاری بێت. لەگەڵ ئەوە، بە شێوەیەکی گشتی، ئەگەر ڕادەینرخی زانیاری لە پەیامێکی وەرگیراو بچێتە سەرەوە، پەیامەکە ڕاستترە.