ئیمپراتۆریەتیی بیزەنتی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ئیمپڕاتۆرییەتیئیمپراتۆری بێزەنتیبیزانس'''، (بە زمانی یۆنانی Βασιλεία τῶν Ρωμαίων)، ئیمپڕاتۆڕییەتێکیئیمپراتۆرییەکی مێژووییە کە پایتەختەکەی [[قوستەنتینە]] (بیزەنتە) بوو، بە فەڕمیفەرمی پێی ئەووترا [[ئیمپڕاتۆرییەتی ڕۆمانی|ئیمپڕاتۆرییەتیئیمپراتۆری ڕۆمانی ڕۆژھەڵاتیڕۆژھەڵات]]، وشەی بێزەنتیبیزانس، مێژوونوسی ئاڵمانی ("ھیرۆنیمۆس وۆڵف)"، داینا لە ساڵی [[١٥٥٧]] و فەڕەنسییەکان بڵاوییان کردەوە لە سەدەی ١٨دا وەک ئاماژەدان بە ئیمپڕاتۆڕیئیمپڕاتۆری ڕۆمانی ڕۆژھەڵاتی، ئیمپڕاتۆرییەتی بێزەنتیبیزەنتی زیاتر لە ١١ سەدە بەردەوام بوو ھەتا ساڵی ١٤٥٣ز لەسەر دەستی [[سوڵتان محەمەد فاتیح|سوڵتان محەمەد فاتیحی عوسمانی]] فەتحی [[قوستەنتینیە]] کرا و بەمەش ئیمپڕاتۆرییەتیئیمپراتۆری بێزەنتیبیزانس کۆتایی پێھات.

ئیمپڕاتۆرییەتیئیمپراتۆری بێزەنتیبیزانس ڕێگە کاروانە بازرگانییەکانی نێوان ڕۆژھەڵات و ڕۆژئاوابوو،ڕۆژاوا بوو، لە پێش وەفاتی ئیمپڕاتۆرئیمپراتۆر [[تیۆدیسیۆس]] لە کاتی دابەشبوونی [[ئیمپڕاتۆرییەتیئیمپراتۆری ڕۆمانی]]دا ناوچەکانی [[ئەنادۆڵ]]ی لە [[ئاسیا]] ئەگرتەوە لەگەڵ [[یۆنان]] و دوورگەکانی [[دەریای ئیجە]] و [[ئەرمینیا]] و [[ئاسیای بچووک]] و [[سووریا]] و [[میسڕ]] و [[برقە]]، و کاتێک ئیمپڕاتۆر [[ئیمپڕاتۆر جەستنیان|جەستنیان]] عەرشی گرتە دەست دەستی کرد بە یەکخستنەوەی [[ئیمپڕاتۆڕییەتی ڕۆمانی]] گەورە جارێکی تر، لە نزیکەی ماوەی سی ساڵدا توانی [[باکووری ئەفریقا]] و باشووری [[ئیسپانیا]] و ھەرێمی [[دلماشیا]] و [[ئیتالیا]] بگرێت ھاوکات دەستی گرت بەسەر دوورگەکانی [[دەریای ناوەڕاست]]دا و بەوەش دەریای ناوەڕاست جارێکی تر بوویەوە بە [[دەریای ڕۆمانی|دەریایەکی ڕۆمانی]].