ئەدۆڵف ھیتلەر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ئادۆڵف ھیتلەرھیتلێر''' (١٨٨٩-١٩٤٥پ.ز) پێشەوای پارتی نەتەوەیی سۆسیالیستی ئەڵمانیا ناسراو بە ([[ئاڵمانیای نازی]]) و ڕابەری [[ئەڵمانیا]] لە سەردەمی دەسەڵاتداری [[ئاڵمانیای نازی|پارتی نازی]] لە ساڵانی [[١٩٣٣]] ھەتا [[١٩٤٥]] بووە.

بەبۆنەی بەشداری لە [[کوودەتا]]ی سەرنەکەوتووی ساڵی [[١٩٢٣]] ماوەیەک لە بەندیخانە بووە. بە پەرەپێدانی بیرۆکەی‌ [[نیشتمان پەرەستی]] و دژایەتی بەرامبەر بە [[کۆمۆنیزم]] و [[جووەکان]] و ھەروەھا لێدوانە پڕھەستەکانی بۆ جەماوەر و کاربەدەستان، ‌لە سەرانسەری [[ئەڵمانیا]] پشتیوانی بۆ خۆی ساز کرد. لە [[١٩٣٣]] دا بووە سەرۆک وەزیران و زۆر بە ‌خێرایی [[دیکتاتۆری]] بنیات نا. ھێندەی ماوە نەخایاند [[ئەڵمانیا]] لە بواربوارى سۆپا و پێشکەوتنەکانی سەنعەت بووە یەکێک لە زل‌ھێزەکانی [[ئەورووپا]]. [[ئاڵمانیا]] ساڵی ١٩٣٩ بە مەبەستی داگیر کردن [[ئوتریش]] ھێرشی کردە سەر [[چەکوسڵەڤاکیا]] و [[پۆلەندا]] ھەر بۆیە [[ئینگلستان|بەڕیتانیا]] و [[فەڕەنسا]] شەڕیان لەگەڵ [[ئەڵمانیا]] دەست پێ‌کرد. ئەوە بوو [[شەڕی جیهانی دووەم|جەنگی جیهانی دووەم]] دەستی پێ‌کرد. [[ئاڵمانیا]] و پشتیوانەکانیان، [[ھێزەکانی میحوەر]] و [[فەڕەنسا]] و [[ئینگلستان|بەڕیتانیا]] [[ھێزی ھاوپەیمانان]] بوون. لە سێ ساڵ‌دا [[ھێزەکانی میحوەر]] زۆرینەی بەشەکانی [[ئەورووپا]] و ڕۆژھەڵات [[ئاسیا]] و باکووری [[ئەفریقا]]یان داگیر کرد بەڵام لە ساڵی ١٩٤٢بە‌دواوە ھاوپەیمانەکان دەستیان کرد بە وەرگرتنەوەی وڵاتە داگیرکراوەکان و لە [[١٩٤٥]] دا [[ئەڵمانیا]] لە ھەموو لاوە دەوری گیرابوو و لە کاتی گرتنی شاری [[بەرلینبێرلین]] ھیتلەر بە فیشەکێفیشەکێك خۆی ئەکووژێت.

بەرپرسایەتی [[شەڕی جیهانی دووەم|جەنگی جیهانی دووەم]] بە تەواوی لە ئەستۆی ھیتلەر ئەزانن. ئەو شەڕە کووژراو و بریندارێکی زۆری لێ‌کەوتەوە . زۆرترین ژمارەی کووژراوەکان [[کۆشتنی بە کۆمەڵ]]ی [[جووەکان]] ئەزانن کە تێیدا نزیکی ٦ ملیۆن کەس کووژران وسووتێنرانو سووتێنران. ئەو ڕووداوە بە [[جینۆساید]]ی [[هۆڵۆکۆست]] ناو ئەبەن.

[[پەڕگە:Stars & Stripes & Hitler Dead2.jpg|thumb|ڕووپۆشی ڕۆژنامەیەک دوای مردنی هیتلەرھیتلێر]]

ھیتلەرھیتلێر لە ٢٠ی نیسانی ساڵی [[١٨٨٩]] لە گوندی برۆنۆی سەر بە [[نەمسا]] کە شارۆچکەیەکی بچووکە و دەکەوێتە بەری ڕووباری ئالان کە لە [[ئەڵمانیا]]وە ھەڵدەقوڵێت و لەسەردەمی فرانسۆ جۆزیفدا لە دایک بووە. باوکی فەرمانبەر بوو لە فەرمانگەی گومرگ و دایکیشی ئافرەتێکی [[دڵ]] و دەروون پاک و لە خواترس بووە وە خۆشەویسترین کەسی ھیتلەرھیتلێر بووە ، ھیتلەرھیتلێر لە مناڵیدا لە ژیانێکی ناھەمواروناھەموار و چەرمەسەریدا ژیاوە باوکی زۆر توندوو تیژتوندووتیژ بووە لە ھەڵسوکەوتیدا و ھیتلەرھیتلێر دانی بەودا ناوە کە لە ھەرزەکاریدا توشی توندوو تیژیتوندووتیژی بۆتەوە لەلایەن باوکیەوە ، وەباوکیەوە، دوای چەند ساڵێک ھیتلەرھیتلێر بۆ بەڕێوبەری کارەکانی گێڕایەوە کە بەڵێنی بە خۆی دابوو کە جارێکی تر ناگرێت ئەگەر ھاتوو ڕووبەڕووی توندوو تیژی بۆیەوە لەلایەن باوکیەوە و ئەمەش نیشانەی بەھێزیبەھێزيی ھیتلەر دەردەخات ھەر لە مناڵیەوە. زۆر لە [[مێژوو]]ناسان لەو باوەڕەدان کە ئەو توندو تیژیەی باوکی ھیتلەرھیتلێر ئەینواند بەرامبەر ھیتلەرھیتلێر و دایکی کە دواتر ھیتلەرھیتلێر زۆر بە واقیعیانە وەواقیعیانەوە باسی کردوەکردووە ئەمانە ھەمووی کاریگەر بونەبوونە بۆ دروستکردنی کەسێتی ھیتلەریھیتلێرى توندو تیژ،وەتوندوتیژ، پاشان خیزانەکەی چونەتەچوونەتە شاری لینز و لەوێ نیشتەجێ بون،ھیتلەربون، ھیتلێر خوێندکارێکی سەرکەوتو بووە لە قوتابخانەکەی وقوتابخانەکەی، بەڵام لە یەکەم ساڵی ناوەندیدا دەرنەچوە کە لە قوتابخانەی ڕیاڵشوڵیدواناوەنديى دواناوەندیڕیاڵشوڵ کە لەشاری لینز بوە،وەبوە، ھیتلەرھیتلێر لە ھەمان پۆل بوەبووە کە لودڤیجلودڤیگ ڤیتجنشتاینیڤیتگنشتاینی تێدا بوە کە یەکێک بوە لە فەیلەسوفە بەناوبانگەکانی سەدەی بیستەم کە کاریگەری تەواوی ھەبو بەسەرڕوداوەکانی ئەوسەردەمەدا. وە ھیتلەرھیتلێر ھۆکاری دواکەوتنی لە قوتابخانە ئەگەڕێنێتەوئەگەڕێنێتەوه بۆ ئەوەی کە چەندین جار بەرەنگاری باوکی بۆتەوە کە ئەیویست بیکات بە فەرمانبەر لە گومرگ بەڵام ھیتلەرھیتلێر ئاواتی ئەوە بوە ببێت بە وینەکێش. وە باوکی لە ساڵی [[١٩٠٣]] کۆچی دوایی کردوە و سەرەڕای مردنی باوکی بەڵام ھیتلەرھیتلێر ھیچ ئاستی بەرز نەبۆتەوە لە قوتابخانەدا و لە تەمەنی شانزە ساڵیدا وازی لە خوێندن ھێناوە بێ ئەوەی ھیچ بڕوا نامەیەک بەدەسبەدەست بێنێت. لە کتێبی کیفاحی ھیتلەرھیتلێر باوەڕ بونی بە نەتەوەیی ئەڵمانی ئەگەڕێنرێتەوە بۆ ساڵانی ھەرزەکاری خۆی کەلەوکە لەو کاتەدا یەکێک لە کتێبەکانی باوکی خوێندبۆوە دەربارەی جەنگی نێوان فەرەنساوفەرەنسا بروسیاو پرۆسیا کە وای لێکرد بوو پرسیار دەربارەی ئەو ھۆکارانە بکات کە بۆچی باوکی و زۆر لە وانی تر کە ئەڵمانین و لە ڕەچەڵەکدا نە مساویننەمساوین شکست بێنن لە پاراستنی ئەڵمانیا لە کاتی جەنگدا. لەساڵیلە ساڵی ساڵی [[١٩٠٥]] ەوە لە ھەتیوخانەدا ژیانی بەسەر بردوە لە ڤییەنا کە لەلایەن حکومەتەوە سەرپەرشتی کراوە و دوو جار داوای پێشکەش کردوە بۆ وەرگیران لە ئەکادیمیای ھونەرە جوانەکان لە ساڵانی [[١٩٠٧]] و [[١٩٠٨]] بەڵام ڕەت کراوەتەوە بەھۆی ئەوەی بەھرەی وێنەکێشانی تیادا نەبووە و پێیان وتوە کە بەھرەکانی زیاتر لە ئەندازیاری تەلار سازیەوە نزیکە. لە ئابی ساڵی [[١٩١٤]] کە جەنگی جیھانی یەکەم دەستی پێکرد لە کاتێکدا کە ھەموو جیھان دڵ تەنگ بوون بە ھەڵگیرساندنی جەنگ بەڵام ھیتلەرھیتلێر خۆشحاڵ بوو چونکە بەو ھۆیەوە دەەیتوانی خۆی ناونوس بکات لە سوپای ئەڵمانیادئەڵمانیا دا.ھیتلەرھیتلێر بوبوو بە سەرباز و لە ھێزی شانزەی یەدەکی باڤاریباڤاریا کە بە ھێزی لیست ناسرابوو بە ھۆی سەرکردەی ھێزەکەوە.وە کارەکەی ترسناکترین کار بووە و چەندین جار دوچاری مەترسی کوشتن و لە ناوچون بۆتەوەبووەوە بەھۆی ئەوەی کە پۆستەچی سوپا

بوەوبووە و لەگەڵ کۆتایی ھات نیھاتنی جەنگدا پلەی جیفریتری وەرگرتووە کە دەکاتە جێگری عەریف لە سوپای بەڕیتانی. ھیتلەرھیتلێر لە زۆربەی شەڕەکانی بەرەی ڕۆژئاوادا بەژداریبەشداری کردوە وەک شەڕی پێرسی یەکەم و سوم و ئاراس و پاسکیندایلی. ھیتلەرھیتلێر دوو مەدالیای ئازایەتی وەرگرتووە کە یەکێکیان مەدالیای خاچی ئاسنی لە پلەی دووەم ساڵی ١٩١٤ و مەدالیای خاچی ئاسنی لە پلەی یەکەم کە لە ساڵی ١٩١٨ دا وەری گرتوە ئەمەش زۆر بەکەمی ڕو ئەدات کە ئەفسەرێک لە پلەی جیفریتر وەری بگرێت سەرەڕای ئەوەش پلەی بەرزنەکرایەوە بۆ پلەی ئونتیرۆفیزێر کە یەکسانە بە پلەی عەریف لە سوپای بەڕیتانی. وە ھۆکاری بەرز نەکردنەوی ئەگەڕیتەوە بۆ ئەوەی کە سەرکردەکانی ھێزەکەی باوەڕیان وابوو کە سیفاتی سەرکردەییان تێدا بەدی ناکردناکرێ وەو ھەندێک مێژو نوسانمێژوونوسان ھۆکارەکەی دەگێڕنەوە بۆ ئەوەی کە ھاوڵاتیەکی ئەڵمانی نەبووە. ھیتلەرھیتلێر بەژداریبەشداری جەنگی جیھانی یەکەمی کردوە و پاشان لە ساڵی ١٩٢٣دا سەرکردایەتی ٢٠٠٠ سەربازی لە ئەندامانی ھێزی گەردەلولیگەردەلوولی کرد بۆ داگیر کردنی ھەرێمی باڤاریاوباڤاریا و گۆڕینی حکومەتی ئەوکاتە بەڵام ھەوڵەکانی سەرکەوتو نەبوو دەسگیرکراودەسگیرکرا و بە تاوانی ناپاکی بۆ ماوەی پێنج ساڵ حوکم دراو ھەر لە زینداندا کتێبێکی نوسینووسی بە ناوی (خەباتی من) کە تێیداھەتێیدا موھەموو بیرو بۆجونیبیروبۆجونوی خۆی بۆ داھاتوی ئەڵمانیا نوسیوەونووسیوە و پاش نۆ مانگ ئازاد دەکرێت و سەر لە نوێ دەسدەست دەکاتەوە بە دروست کردنەوەی پارتەکەی و درێژە بە خەباتی خۆی ئەدات لە پێناو [[ئەڵمانیا]]دا و تاکولە مانگی ئابی ساڵی ١٩٤٣ بوە بە سەرۆکی وڵات و دەسەڵاتی گرتۆتە دەست زۆری پێنەچوو جەنگی دوەمی جیھانی ھەڵگیرساند کەئەڵمانیا ھاوپەیمان بوو لەگەڵ [[ئیتالیا]] و [[ژاپۆن]] بەرامبەر ھاوپەیمانێتی سۆڤیەت و [[ئینگلستان|بەریتانیا]] و [[فەڕەنسا]] و [[ویلایەتە یەکگرتووەکان|ئەمریکا]] کە بوە ھۆی کوژرانی ٥٠-٦٠ ملیۆن کەس و کاول کردنی چەندەھا وڵات جەنگەکەش بە شکستی [[ئاڵمانیا]] و ھاوپەیمانەکانی کۆتایی ھاتوو دوای شەڕوشەڕ و کوشتارێکی زۆر کە ملیۆنەھا کەس کوژرا ھیتلەرھیتلێر کۆتایی ھاتوھات و بۆ یەکەم جاریش چەکی ئەتۆمی لە جیھاندا بەکار ھێنرا. وە لە ڕێکەوتی ٣٠/٤/١٩٤٥ پاش دۆڕاندنیان لە جەنگی دووەمی جیھانیدا لە بەرلین لە ژێر بینای حکومەتتدا خۆی و ھاوسەرەکەی کە ناوی ئیڤا براون بوو کە چەند کاتژمێرێک پێش ئەوەی خۆیان بکوژن مارەی بڕی بوو خۆیان کوشت و پاش حەوت ڕۆژ ئەڵمانیا خۆی دا بەدەستەوە، ئیڤا نزیکترین ئافرەت بوو لە ھیتلەرەوە و لە ھەموشیان خۆشتری دەویست و لە ھەموشیان زیاتر لە ئەقڵیەت و ڕەفتاری ھیتلەرھیتلێر تێدەگەیشت و تاکە ئافرەتیش بوو کە ڕازی نەبو بە جێھێشتنی ھیتلەرھیتلێر لە کۆتای دەسەڵاتیدا وپێکەوە خۆیان کوشت.

ھیتلەروھیتلێر و چۆنیەتی ھاتنە ناودەسەڵاتناو دەسەڵات لەدوای کۆتایی ھاتنی جەنگی جیھانی یەکەم ھیتلەر ئەگەڕیتەوە بۆ ئەڵمانیا و بەژداریبەشداری لە مەراسیمی ناشتنی سەرۆکی باڤاری کیرت ئیسنەردا دەکات کە لەو کاتەدا تیرۆر کرابوو. ھیتلەرھیتلێر لە مانگی حوزەیرانی ساڵی [[١٩١٩]] دا بوە بە سیخوڕ لە پۆلیسی ئەڵمانیدا کە سەر بەدەزگای زانیاری ھێزی بەرگری نیشتیمانی بوو بۆ ئەوەی بتوانێت کاریگەری بکاتە سەر سەربازەکان و بچێتە ناو پارتە بچوکەکانەوەئەوبچوکەکانەوە ئەو پارتانەی کە کاریگەریان ھەیە بۆسەر کۆماری وایمارووایمار و بە تایبەتی پارتی کرێکارانئکرێکاراند ئەڵمانی. وە کاتێک ھیتلەرھیتلێر بۆ سیخوری چوە ناو پارتی کرێکارانی ئەڵمانیاوەبینیئەڵمانیاوە بینی کە ئەوە کۆبونەوەیەکی بێ مانایە لە نێوان نزیکەی ٢٥ پیاودا لە مەیخانەیەک بە ناوی (ستیرنیکردباد)بۆ مەی خواردنەوە کۆبونەتەوە و ھیچ کاریگەریەکی لەسەر ھیتلەر نەبوو،،پاشاننەبوو،، پاشان ئەنتۆن دریکسلەری ناسی کە دروستکەری قفڵ بوو کە دەتوانرێت بە دامەزرێنەری سەرەکی حزبەکە دابنرێت کە لەو کاتەدا لە کۆگای ھێلی شەمەندەنەفەر کاری دەکردپاشاندەکردپ ھیتلەراشان ھیتلێر زۆر سەرسەرسام ساموو کاریگەر بو بە بیروبیر و باوەرەکانیباوەڕەکانی دامەزرێنەری پارتەکەپاڕتەکە کە بەرپەرچ و دژایەتی سامی و سەرمایەداری و بیروبیر و باوەڕی شیوعیەتی دەکرد کە ئەم بیرو باوەڕە پشتگیری دەکرد بۆ بونی حکومەتێکی سەرکەوتو،کەسەرکەوتو، کە ئەم ھزرە لە پرۆگرامی سۆسیالیستی غەیرە یەھودیەوە وەرگیراوە. ئەنتۆن دیرکسلەر کریکارێکی تەمەن ٣٥ ساڵ بوو کە دەربارەی کۆمۆنیست و یەھودیەکان ھەمان ڕای ھیتلەریھیتلێر ھەبوو ئەویش لەو باوەڕەیا بوو کە یەھودیەکان ھۆکاری زۆرێک لەو باوەڕە شۆڕش گێڕانەیەن کە زیانیان گەییاندووە بە ئەڵمانیا ئەو توانا بەھێزەی کە ھیتلەر لە وتارداندا ھەیبووە بۆتە جێی سەرەنجی ئەنتۆن دریکسلەرو کە داوای لە ھیتلەر کردوە بێتە ناو پارتەکەوەو بووە بە ئەندامی ژمارە پەنجاو پێنجەھەمین لە حیزبەکەدا و ھەروەھا بووە بە ئەندامی حەوتەمی لیژنەی جێبەجێکاری پارتەکە، وە دوای تێپەڕ بونی چەند ساڵێک ھیتلەر ئەوەی بڵاو کردەوە کە دامەزرێنەری حەوتەمی حیزبەکە یە. ھیتلەر چاوی دەکەوێت بە دیتریش ئیکارت کە یەکێک بوە لە دامەزرێنەرە یەکەمینەکانی پارتەکەو ھەروەھا ئەندام بوو لە کۆمەڵەی نھێنی کە بە سول سۆسیتی ناسرا بوو.وە . ئیکارت بوە بە مامۆستای ھیتلەر کە فێری چۆنێتی لەبەرکردنی جل و بەرگو قسەکردنی کردووە و ناساندوێتی بە ژمارەیەکی فراوانی خەڵکی، وە بۆ زیادکردنی ھەوادارانی پارتەکە ھەستا بە گۆڕینی ناوی پارتەکە بۆ پارتی کرێکارانی سۆسیالیستی نیشتیمانی ئەڵمانیا. ھیتلەر لە ئازاری ساڵی ١٩٢٠ خزمەتی سەربازی تەواو کردەو بەردەوام پشتگیری ئەندامانی دەستەی باڵای پارتەکەی بەدەس دەھینا بۆ بەژداری کردن لە کارو چالاکیەکانی پارتەکەدا،وە لە سەرەتاکانی ‌ساڵی ١٩٢١ دا ھیتلەر بە شێەوەیەکی باش توانی وتار لەبەرامبەر جەماوەرێکی زۆر بدات.ناوبانگی ھیتلەر بە خراپی بڵاو بۆیەوە بەھۆی بەھێزی کەسایتیەوەی و وتارە تەندو تیژو شەڕەنگێزانیەکانیەوە. پارتەی کرێکارانی ئەڵمانی بارەگایەکی لە ساری میونیخ دامەزراند کە لەو کاتەدا میونیخ شوێنێکی گونجاو بوو بۆ ئەو کەسانەی کە بانگەشەی نەتەوایەتی ئەڵمانیان ئەکرد کە لە نێوانیاندا چەندین ئەفسەری باڵای تێدا بوو کە دژی شیوعیەت بون و پستگیری کۆماری فایمەریان دەکرد کە کۆماریک بوو لەساڵانی ١٩١٩ بۆ ١٩٣٣ دامەزرا لە ئەنجامی دۆراندنی ئەڵمانیا لە جەنگی یەکەمی جیھانیدا،، وە بە تێپەر بوونی کات ھیتلەر توانی سەرەنجی ھەموو کەسایەتی ھو ئەفسەرە بەناوبانگەکان بۆخۆی ڕابکێشیت بۆ بەدیھێنانی ئامانجەکانی. پارتەکەی ھیتلەر پۆستی دەستەی جێبەجێ کاری پارتەکەیان بە خشی بە ھیتلەر بەھۆی بەھێزی و توند ڕەوی کەسایتی ھیتلەرەوە،دوا بەدوای ئەوە چەند کەسانێک لە پارتەکەدا ھەستان بە دروستکردنی ھاوپەیمانیەک لە نێوان خۆیاندا لە شاری ئۆکسبۆرگ دژی ھیتلەر،ئەمەش ھیتلەری ناچار کرد بە گەڕانەوە بۆ میونیخ بۆ ڕوبەڕو بونەوەی ئەو ھێرشە توندانەی کە لە کۆتایدا بوە ھۆی دەس لەکار کێشانەوەی بە فەڕمی لە پارتەکە لە ١١ ی تەموزی ساڵی ١٩٢٠ داو ھەرچەندە ئەوان باش ئەیانزانی کە واز ھێنانی ھیتلەر مانای کۆتایی ھاتنی پاارتەکەیە بەھۆی ئەو کەسایەتیە بەھێزەی کە ھەی بوو لە پارتەکەدابەڵام دژایەتیان کرد. ھەرچۆنێک بێت ھیتلەر بڕیاریدا بگھڕێتەوە پارتەکە بەڵام بە مەرجی ئەوەی بچێتە جێگەی دریکسلەری سەرۆکی پارتەکە بە ھۆی کە ھیتلەر کەسێک بو جەماوەرێکی زۆری ھەبوو. پاش ئەوەی کە ھیتلەر ھاتەوە ناو پارتەکەی وردە وردە پارتەکە بەرەو پیشەوە چو تاکو لە ھەڵبژاردنە پەرلەمانیەکانا بەژداری دەکردو لە ھەڵبژاردنی مانگی ٩ی ساڵی ١٩٣٠ دا کە پارتە کۆماریەکان سەرکەوتنیان تێدا بەدەس ھێنا و پارتی نازی توانی لە پڕ بوژانەوەیەکی گەورە بە خۆیەوە ببینێت پاش سەرکەوتنی بە ڕێژەی %١٨.٣ لە ھەڵبژاردنە پەرلەمانیەکەدا و بەمەش پێگەی پارتەکە لە نۆھەمین بچوکترین پارتی پەرلەمانەوە بۆ دووەم گەورەترین پارتی پەرلەمان سەرکەوت، وە پاشان ھیتلەر ویستی خۆی کاندید بکات بۆ سەرۆکایەتی ولات، ھەرچەندە ھیتلەر لە ساڵی ١٩١٣ وە نەمسای جێ ھێشتبوو بەڵام نەیتوانیبوو ناسنامەی ئەڵمانی وەربگرێت بۆیە ئەم ھۆکارە بوە ڕێگر لەبەردەم خۆ ھەڵبژاردنی ھیتلەر بۆ ھەڵبژاردنە سەرۆکایەتیەکان. وە لەو کاتەدا حکومەتی ویلایەتی برونسویک کە ژمارەیەکی زۆر لە نازیەکان ئەندام بون تێیدا ھەستان بە دانانی ھیتلەر لە پۆستێکی کارگێڕی بچوک بۆ ئەوەی کە بتوانێت وەک و ھاوڵاتیەک ناسنامەی ئەڵمانی وەربگرێت، وەلەو کاتەدا حکومەتی ئەڵمانیا بڕیاری پێدانی ناسنامەی بە ھاوڵاتیان دەرکرد و دواجار ھیتلەر توانی ناسنامەی ئەڵمانی وەربگرێت و ھیچ بەربەستێک نەما لەبەردەمیدا کە ڕێگر بێت بۆ کاندید کردنی بۆ سەرۆکی وڵات. لە کۆتایدا ھاوڵاتیە ئەڵمانیە تازەکە ھەستا بە کاندید کردنی زۆی بۆ سەرۆکایەتی ولات لە ھەڵبژاردنەکاندا لە دژی ھیندنبێرگ کە لایەنگریەکی زۆری لە نەتەوایتیەکان و کۆماریەکان و کاسۆلیکەکان و جموریەکانی بەدەس ھێنابوو ھەروەھا پشتیوانی پارتە کۆمەڵایەتی و دیموکراتیەکانیشی بەدەسھێنا بوو. ھەروەھا لەو ھەڵبژاردنەدا کاندیدی پارتی شیوعی و کاندیدی پارتی چەپی تیابوو کە سەربە کۆمەڵەی توندڕەوەکان بوو. لە کاتی بانگەشەی ھەڵبژاردنەکاندا ناوی ھیتلەر بەسەر ئەڵمانیادا بڕا،ئەم نازناوەش نیشانەیەک بوو بۆ تەماحی ھیتلەر بۆ دیکتاتۆری لە لایەک و نیشانەیەکیش بوو بۆ ئەو بانگەشە سەرکەوتوەی ھیتلەر کە بە ئاسمانی ئەڵمانیادا بڵاو بۆیەوە،ھیتلەر ھەستا بە وتار دان و کۆکردنەوەی لایەنگران بۆخۆی و کە لە ڕۆژێکدا لە دوو ناوچە وتاری دەدا ئەمەش سیاسەتیک بوو کە بۆ یەکەم جار بوو کەسێک بەکاری بێنێت و زۆر سەرکەوتو بوو. پاش ڕاگەیاندنی ئەنجامەکان ھیتلەر پلەی دوەمی بەدەس ھێنا بە ڕێژەی %٣٥ ی دەنگەکانی بەدەس ھێنا لە ھەڵبژاردنی دووەم لە مانگی نیسان ، سەرەڕای جیا کردنەوەی ئەنجامەکان و بردنەوەی ھیندنبێرگ بەڵام ھیتلەر وەک و ڕکەبەرێکی سەرەکی دەرکەوت و نەدەکرا ئیتربەھیچ جۆرێک غافڵ بکرێت لە گۆرەپانی سیاسی لە ئەڵمانیادا. پاش ماوەیەک ھیتلەر بە ڕاوێژکار دیاری دەکرھیت و دواتر دەبیت بە سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران، وە لە مانگی ٨ی ساڵی ١٩٣٤ دا سەرۆکی وڵات پاول ڤۆن ھیندینبۆرگ کۆچی دوای کردو لە بری ھەڵبژاردنی سەرۆکێکی نوێ ئەنجومەنی وەزیران کە لەلایەن ھیتلەرەوە سەرۆکایەتی دەکرا بڕیاریدا بە دانانی ھیتلەر بە سەرۆکی نوێی وڵات چونکە وادانرا کە ھیتلەر سەرکردەو ڕاوێژکاریش بوە و سەرۆکی وڵاتیشە،وە ھەروەھا ھیتلەر ھەستا بە گۆڕینی دەستورو بەو شێوەیە ھیتلەر بوە سەرۆکی دادگای باڵاو سەرۆکی وڵاتیش تاکو ئەو کاتەی کە ھەڵبژاردنیکی نوێ ئەنجام دەدرێت.بەڵام ھیتلەر سەرجەم یاساکانی گۆڕی بە ھەر بیانویەک بیت و بەو وەزیری جەنگی دەرکرد و خۆی کردە سەرۆکی ھێزە چەکدارەکان و وەزیری جەنگ و سەرجەم دەسەڵاتەکانی گرتە دەستی خۆی و بێ ئەوەی ھیچ کەسێک ناڕەزای دەرببڕێت و سەرەتای دیکتاتۆریەتی ھیتلەر دەستی پیکرد.