ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
|
|
|
{{خاوێنکردن}}
'''شەپۆلی سەرووی دەنگ''' ( بە [[ئینگلیزی]]: ''Ultra Sound Waves'' ) هێزێکی گەورەی فشاری دەنگییە کە ڕێژەی (فریکوێنسی)ەکانی[[لەرەلەر|لەرەلەرەکانی]] لە هێزی بیستنی [[مرۆڤ ]] زیاترە.
==سه‌ره‌تایه‌كی مێژوویی==
هه‌وڵی یه‌كه‌م له گه‌رِان به‌دوایبه دوای شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ له ساڵی ([[١٨٨٢)]]ز له‌لایه‌ن زانای فیزیایی سویسری (دانیل كولادین) بوو ، كه ویستی [[خێرایی ده‌نگ]] بپێوێ به‌هۆی زه‌نگێكی [[ئه‌ڵمانی]] له [[ئاو|ئاوی]] ده‌ریاچه‌ی جنێڤا كه رِێگا خۆشكه‌ر بوو بۆ دانانی [[بیردۆزی ده‌نگ]] له‌لایه‌ن زانا لۆرد ریلیه))))( له ساڵی ([[١٨٧٧)]]ز كه باس له بنچینه‌كانی فیزیای [[فیزیای ده‌نگ]] و شه‌پۆله‌كانی و گواستنه‌وه و [[ده‌نگده‌نگدانه‌وە]] دانه‌وه ده‌كات. توێژینه‌وه‌كان به‌رده‌وام بوون تا یه‌كه‌م سۆنار (SONAR Sound Navigation & Ranging) له [[ویلایەتە یەکگرتووەکان|ویلایه‌ته یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا]] له ساڵی ([[١٩١٤)]]ز له لایه‌نله‌لایه‌ن زانا (فسندن) دانرا كه بۆ كه‌شتیوانی و دیاركردنی شوێنی كه‌شتیییه‌كانی [[ئه‌ڵمانیا]] به‌كارهات لە [[جەنگی جیهانی یه‌كه‌میەکەم]].
[[پەڕگە:Ultrasound range diagram.svg|چەپ|300px|وێنۆک|وێنەی ڕێژەی (فریکوێنسی)ەکانی [[شەپۆلی سەرووی دەنگ]] کە بە ڕەنگی [[زەرد]] دیاریکراوە]]
===سەرەتای چلەکانی سەدەی بیست===
ئه‌م دۆزینه‌وه‌یه له سه‌ره‌تای چله‌كانی [[سەدەی ٢٠ەم|سه‌ده‌ی بیست]] له بواری پزیشكی به‌كار هات له‌لایه‌ن دكتۆری [[ده‌مار]] و [[ده‌روونناس]] دكتۆر (كارل سیۆدۆ) كه یه‌كه‌م دكتۆره شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگى به‌كارهێنا له ده‌ستنیشانكردنی نه‌خۆشییه‌كان ئه‌ویش كارێكی ئاسان نه‌بوو چونكه [[ئێسكی سه‌ر]] زۆربه‌ی هێزی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگى ده‌مژی. له ئه‌نجامی هه‌وڵه‌كانی زانایانى [[فیزیا]] و ئه‌ندازیارانی [[میكانیكی كاره‌بایی]] و بایۆلۆژى[[زیندەزانی]] و پزیشكه‌كان و زانایانی [[كۆمپیوته‌ر]] و توێژه‌ره‌كان و به پاڵپشتی حكومه‌ته‌كان ،حكومه‌ته‌كان، ده‌ستنیشانكردنی نه‌خۆشی به به‌كارهێنانی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ له كلینیكی پزیشكانی [[ده‌مار]] و [[دڵ]] و [[چاو]] ده‌ستی پێكرد شه‌پۆلی به‌كارهاتوو له جۆری (''A-mode'') كه به‌كارهێنانی ته‌سك و دیاریكراوی هه‌بوو پێشخرا بۆ به‌كارهێنانی شه‌پۆلی جۆری (''B-mode'') كه زانا (دۆگلاس هۆری) وه‌ك ته‌كنیكارێكی [[تیشك]] به‌كاری هێنا بۆ ده‌ستنیشانكردنی نه‌خۆشی چونكه توانای هه‌یه بگاته به‌شه‌كانی له‌ش بۆ تێگه‌یشتنی كۆئه‌ندامه‌كانی له‌ش ،له زانكۆی كۆلۆرِادۆ له ده‌نگه‌ر به‌هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ جوزێف هۆملس كه پسپۆری گورچیله‌یه به‌شداری له توێژینه‌وه‌كان كرد وه‌به هاوكاری زانا و ئه‌ندازیاران بیلز و بۆساكۆنی .یه‌كه‌م ئامێری شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ (Ultra-sound) دوو لایه‌ن جۆری (B-mode) له ساڵی (١٩٥١)ز به‌كارهێنرا. پاشتر چه‌ند ئامێرێك به‌كارهێنرا كه هه‌موویان قه‌باره‌یه‌كی گه‌وره‌یان هه‌بوو نه‌خۆش ده‌بووایه به‌شێكی یان هه‌مووى له ناو ئاودا بووایه بێ جووڵه بۆ ماوه‌یه‌ك ئه‌مه‌ش كارێكی ئاسان نه‌بوو بۆ ئه‌نجامدانی له كلینیكه‌كان.
|
