ویکیپیدیا

بەرلین: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
لابردنی کۆڵکە ووتار و ....
خاوێنکردن
ھێڵی ٤٦:
| ماڵپەڕ = [http://www.berlin.de/international/index.en.php berlin.de]
}}
'''بەرلین''' (بە [[ئینگلیزی]]: Berlin) پایتەخت و یەکێک لە شازدە ھەرێمەکانی وڵاتی [[ئەڵمانیا|ئەڵمانیایە]]. بە دانیشتوانێکی ٣،٦ میلیۆن کەس لە ناو سنووری شارەکەدا، بەرلین گەورەترین شاری ئەڵمانیایە. دووەم قەڵەباڕخترین شار و ھەشتەمحەوتەم قەڵەبارخترین ناوچەی نیشتەچیبوونە لە یەکێتی[[یەکێتیی ئەوروپائەورووپا]].<ref>{{بیرخستنەوەی شوێنیوێب|ناونیشان=http://www.insee.fr/fr/themes/tableau.asp?ref_id=cmptef01103&id=18|سەردێڕ=Population لەdes باکووریvilles خۆرھەڵاتیet ئەڵمانیایەunités وurbaines ھەروەھاde ناوەندیplus ناوچەیde نیشتەجێبوون--1 million d'habitants de l'Union européenne|نووسەر=[[بەکارھێنەر:AlexINSEE]]|ڕێکەوتی cityسەردان=17 August 2008|Alexزمان=فەڕەنسی}}</ref> cityشوێنی لە باکووری خۆرھەڵاتی [[ئەڵمانیا|ئەڵمانیایە]] ١٥:٥٠,و ٢٢ھەروەھا ئەیلوولناوەندی ٢٠٠٩ناوچەی (UTC)ینیشتەجێبوونی مەزنی Berlinبەرلین-Brandenburgبراندەنبورگ بەرلین(Berlin-براندەنبورگ،Brandenburg)، کە ٥ میلیۆنملیۆن کەسی کۆکردۆتەوە و کە لە پتر لە ١٩٠ [[نەتەوە]] پێکھاتوون.[[پەڕگە:Berlin-brandenburg-gate.jpg|thumb|250px|]]
[[پەڕگە:Berlin-brandenburg-gate.jpg|thumb|250px|]]
یەکەم جار بە بەڵگەوە لە سەدەی سێدەھەمسێزدەھەم ھێنراوەتە کە بەررلینبەرلین بە سەرکەوتوویی بوو بە پایتەختی شانشینی Prussiaپروسیا (١٧٠١–١٩١٨[[١٧٠١]]–[[١٩١٨]])، ئیمبراتۆرییەتی[[ئیمبراتۆریەتی ئەڵمانی]] [[١٨٧١]]-١٩١٨،[[١٩١٨]]، [[کۆماری ڤایماروایمار]] (Weimar) [[١٩١٩]]-١٩٣٣،[[١٩٣٣]]، و سێھەم Reich ١٩٣٣-١٩٤٥. دوای [[جەنگی جیھانی دووەم،دووەم]]، شارەکە دابەش کرا؛کرا بەرلینی خۆرھەڵات بوو بە پایتەختی ئەڵمانیای خۆرھەڵات لەو کاتەی کە بەرلینی خۆرئاوا بوو پارچە خاکێکی تەریک، کە دەوروپشتی بە شوورەی بەرلین گیرابوو ([[١٩٦١]]-[[١٩٨٩]]). دوابەدوای یەکگرتنەوەی وڵاتی [[ئەڵمانیا]] لە ساڵی ١٩٩٠،[[١٩٩٠]]، شارەکە پێگەی خۆی ناسییەوە وەک ‌‌پایتەختی ھەموو [[ئەڵمانیا]] بە میواندارێتی ١٤٧ باڵوێزخانەی بیانی.▼
 
بەرلین ناوەندێکی گەورەی کەلتوری، ڕامیاری، میدیایی و زانستییە لە [[ئەوروپا]]. ئابوورییەکەی بە سەرەکی بنەمای لە کەرتی خزمەتگوزارییە، کە شتی زۆر لەخۆلە خۆ دەگرێت وەک کارگەی داھێنەر، ڕێکخراوی پیشەیی ڕاگەیاندن، خزمەتگوزاری ژینگەیی، کۆنگرێس و شوێنی ڕێککەوتننامە.▼
▲یەکەم جار بە بەڵگەوە لە سەدەی سێدەھەم ھێنراوەتە کە بەررلین بە سەرکەوتوویی بوو بە پایتەختی شانشینی Prussia (١٧٠١–١٩١٨)، ئیمبراتۆرییەتی ئەڵمانی ١٨٧١-١٩١٨، کۆماری ڤایمار Weimar ١٩١٩-١٩٣٣، و سێھەم Reich ١٩٣٣-١٩٤٥. دوای جەنگی جیھانی دووەم، شارەکە دابەش کرا؛ بەرلینی خۆرھەڵات بوو بە پایتەختی ئەڵمانیای خۆرھەڵات لەو کاتەی کە بەرلینی خۆرئاوا بوو پارچە خاکێکی تەریک، کە دەوروپشتی بە شوورەی بەرلین گیرابوو (١٩٦١-١٩٨٩). دوابەدوای یەکگرتنەوەی وڵاتی ئەڵمانیا لە ساڵی ١٩٩٠، شارەکە پێگەی خۆی ناسییەوە وەک ‌‌پایتەختی ھەموو ئەڵمانیا بە میواندارێتی ١٤٧ باڵوێزخانەی بیانی.
 
▲بەرلین ناوەندێکی گەورەی کەلتوری، ڕامیاری، میدیایی و زانستییە لە ئەوروپا. ئابوورییەکەی بە سەرەکی بنەمای لە کەرتی خزمەتگوزارییە، کە شتی زۆر لەخۆ دەگرێت وەک کارگەی داھێنەر، ڕێکخراوی پیشەیی ڕاگەیاندن، خزمەتگوزاری ژینگەیی، کۆنگرێس و شوێنی ڕێککەوتننامە.
 
== ئامار ==
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/بەرلین»