زۆرکردن
(چاکسازی و زۆرکردن) |
(زۆرکردن) |
||
|
[[پەڕگە:Engels.jpg|thumb|فرێدریش ئەنگەڵس]]
==ئەنگڵس و ماڕکس==
'''فرێدریش ئەنگەڵس''' سیاسەت زان و فەیلەسووفی ئاڵمانی بوو ھاوڕێی فەیلەسوفی ئەڵمانی [[کارل مارکس]] بوو ، لەگەڵ مارکسدا مانفێستی کۆمۆنیستیان نووسی ئێنگڵس پێشنووسه‌كه‌ی نووسی ماركسیش ڕاڤەکەی دووایی ته‌واو كرد، لە ١٨٤٥ ز پەرتووکێکی بڵاوکردەوە لەسەر باروودۆخی کرێکارانی ئینگڵتەڕا و لەگەڵ ھاوڕێکەی کارڵ ماڕکس پەرتووکی سەرمایەیان چاپدا ، ئێنگڵس دوای مردنی ماركس سه‌خترین ئه‌ركی پێ ئه‌سپێردرا كه ده‌بوایه یاداشته‌كان و ته‌واوی پێشنووسه قه‌به‌كانی به‌شی ٢و٢ی كاپیتاڵ (سەرمایە) ی ماركس ته‌واو بكا. به‌شی سێهه‌می ئه‌و كاره هه‌تا ته‌واو بوونی ده‌ساڵی خایاند.
==ژیان==
لە بێڕمن لە ئەڵمانیا لە خێزانێکی بە ڕەسەن جوولەکە لە ساڵی ١٨٢٠ز لەدایک بوو کوڕی كارخانه‌دارێكی ده‌وڵه‌مه‌ندی قوماشسازیی شاری بێرمان بوو. سه‌رده‌می ئه‌وسه‌رده‌مێكی ئاڵۆزی كۆمه‌ڵایه‌تی و ئابووری بوو كه بوو به هۆی بزۆێنه‌ره‌ی بیروباوه‌ری تازه، زانست، تیۆری و ئیسمه‌كان ،به‌ر له‌وه‌ی چاوی به به‌رێوه‌به‌ری ڕۆژنامه‌ی رادیكاڵی Neue Rheinsche واته “خاخامی كۆمنیستان” مۆسێز هێس (Moses Hess ) بكه‌وێ، هێگلیستێكی لاو بوو. ئێنگڵس له ساڵی 1844 – 1842 له مانچێستر ده‌ژیا، ئه‌و شوێنه‌ی كه باوكی كارخانه‌یه‌كی لێ هه‌بوو. هه‌ر له‌وێش بوو بناغه‌ی بیری ئابووره كۆمنیستێكه‌ی دره‌ێژه‌درا. ئه‌وه مانچێستێر بوو ئه‌و بۆچوونه‌ی پێی نیشاندا كه فاكتۆره ئابوورییه‌كان له مێژوودا چه‌نده گرینگن و هه‌ر ئه‌وه‌ش بناغه‌ی جیهانبینی ئه‌وی پێكهێناوه.
==سەرچاوە==
*[http://www.nusin.net/dang/archives/1613 ماڵپەڕی نووسین]
[[پۆل:فەیلەسووفەکان]]
| |||