خاڵ (ئەندازە): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Aza (لێدوان | بەشدارییەکان) Redirected page to خاڵ (هەندەسە) |
Aza (لێدوان | بەشدارییەکان) No edit summary |
||
ھێڵی ١:
لە [[هەندەسە]]، [[تۆپۆلۆژی]] و دیکەی لقە پەیوەندیدارەکانی [[بیرکاری]]دا، '''خاڵ''' یان '''نوختە'''، شتێکی دیاریکراو لە ناو [[فەزا]]یەکی فەرزکراودا دەناسێنێت کە نە [[بارستایی]] هەیە، نە [[پانتایی]]، نە [[درێژایی]] و نە هەر جۆرە [[لا]]یەکیتری لەو چەشنە. کەوابوو، خاڵ شتێکی 0-لایی‌یە.
خاڵەکان، بەهۆی سروشتیانەوە وەکوو یەکێک لە سادەترین مەفاهیمی هەندەسی، زۆرتر وەکوو بەشێکی سەرەکیی لە هەندەسە، [[فیزیک]]، [[گرافیکی نوانەیی]] و گەلەک مەیدانی دیکە کەڵکیان لێ وەردەگیردرێت.
== خاڵ لە هەندەسەی ئوقلیدوسیدا ==
خاڵەکان زۆرتر لە چوارچێوەی [[هەندەسەی ئوقلیدوسی]]دا جێگەی باسن، چونکە لەو چوارچێوەدا یەکێک لە شتە بنەڕەتییەکانن. [[ئوقلیدوس]] بۆخۆی خاڵی بە شێوەیەکی ناڕوون ناساندووە: "ئەو شتەی هیچ بەشێکی نیە".
لە [[فەزای ئوقلیدوسی]]ی [[لا|2-لایی]]دا، هەر خاڵ بە یەک دانە [[دوانەی ڕیزدار]]، <math>\,(x,y)</math>، لە [[ژمارە]]کان، نیشاندەدرێت، کە یەکەم ژمارە، بە [[پێکهات]]، [[ئاسۆیی]] نیشاندەدات و زیاتر بە <math>\,x</math> دیاریدەکرێت و دووهەم ژمارە، بە پێکهات، [[ئەستوونی]] نیشاندەدات و زیاتر بە <math>\,y</math> دیاریدەکرێت. ئەم شێوە بەئاسانی تەعمیم دەدرێت بە فەزای ئوقلیدوسیی 3-لاییش، کە لەوێدا هەر خاڵ بە یەک دانە [[سێیانەی ڕیزدار]]، <math>\,(x, y, z)</math>، نیشاندەدرێت کە ژمارەی سێهەم نیشاندەری قووڵایییە (یان بەرزایی) و زیاتر بە <math>\,z</math> دیاریدەکرێت. تەعمیمگەلی زۆرتر بە ''n-دانەیی‌یەکی ڕیزدار'' نیشاندەدرێن، <math>\,(a_1,a_2,...,a_n)</math>، کە n ، [[لا|ڕەهەندی]] ئەو فەزایەیە کە خاڵەکە تێیدا هەڵکەوتووە.
[[Category:بیرکاری]]
[[af:Punt (meetkunde)]]
[[ar:نقطة (هندسة)]]
[[ast:Puntu (xeometría)]]
[[az:Nöqtə (riyaziyyat)]]
[[bg:Точка (геометрия)]]
[[br:Poent (geometriezh)]]
[[ca:Punt (geometria)]]
[[cs:Bod]]
[[da:Punkt]]
[[de:Punkt (Geometrie)]]
[[el:Σημείο]]
[[en:Point (geometry)]]
[[eo:Punkto]]
[[es:Punto (geometría)]]
[[et:Punkt (matemaatika)]]
[[eu:Puntu (geometria)]]
[[fa:نقطه (هندسه)]]
[[fi:Piste (geometria)]]
[[fr:Point (géométrie)]]
[[he:נקודה (גאומטריה)]]
[[hr:Točka (geometrija)]]
[[hu:Pont (geometria)]]
[[it:Punto (geometria)]]
[[ja:点 (数学)]]
[[kk:Нүкте (геометрия)]]
[[ko:점 (기하)]]
[[lt:Taškas]]
[[lv:Punkts]]
[[nl:Punt (wiskunde)]]
[[no:Punkt]]
[[pl:Punkt (geometria)]]
[[pt:Ponto (matemática)]]
[[ru:Точка (геометрия)]]
[[sc:Puntu]]
[[simple:Point (geometry)]]
[[sk:Bod (geometria)]]
[[sl:Točka (geometrija)]]
[[sr:Тачка (геометрија)]]
[[sv:Punkt (matematik)]]
[[ta:புள்ளி]]
[[th:จุด (เรขาคณิต)]]
[[uk:Точка]]
[[vec:Ponto]]
[[vi:Điểm (hình học)]]
[[yi:פונקט (געאמעטריע)]]
[[zh:点]]
| |||