ویکیپیدیا:ڕێنووسی زمانی کوردی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

**دەر: دەربێنە، دەرخە، دەرکە، دەرچۆ

 

 

 

ئەگەر جێناوی لکاو «...م، ...ت، ...ی، ...مان، ...تان، ...یان» کەوتە نێوان پێشگر و فرمانەکەی دوای خۆی، ئەوا بەجیا دەنووسرێن و جێناوەکە بە پێشگرەوە دەلکێنرێ:

 

 

===گیروگرفتی فرمانی لێکدراو «فعل مرکب» یا «compound verb»===

 

 

 

 

ئەگەر لە دۆخەکانی تردا بن ھەروەکوو دۆخی چاوگ پێکەوە دەنووسرێن: پێکھاتن، پێکھاتوو، پێکھاتە، پێکھێنراو؛ سەرکەوتن، سەرکەوتوو.

 

 

*تاک، دۆخی ئێستە: ڕوونی دەکەمەوە، ڕوونی دەکەیتەوە، ڕوونی دەکاتەوە

*کۆ، دۆخی ئێستە: ڕوونی دەکەینەوە، ڕوونی دەکەنەوە، ڕوونی دەکەنەوە

*تاک، ڕابردووی سادە: ڕوونم کردەوە، ڕوونت کردەوە، ڕوونی کردەوە

*کۆ، ڕابردووی سادە: ڕوونمان کردەوە، ڕوونتان کردەوە، ڕوونیان کردەوە

*تاک، ڕابردووی گێڕاوەیی «نقلی»: ڕوونم کردبووەوە، ڕوونت کردبووەوە، ڕوونی کردبووەوە

*کۆ، ڕابردووی گێڕاوەیی: ڕوونمان کردبووەوە، ڕوونتان کردبووەوە، ڕوونیان کردبووەوە

*تاک، ڕابردووی دوور: ڕوونم کردبوو، ڕوونت کردبوو، ڕوونی کردبوو

*کۆ، ڕابردووی دوور: ڕوونمان کردبوو، ڕوونتان کردبوو، ڕوونیان کردبوو

 

===كێشەی «و»ی پێوه‌ندی===

بۆ نموون دەبێ بنووسرێ:

 

 

 

===وشەی لێکدراو «مرکب»===

ھەندێ جار دوو یان چەند وشە، کە ھەر کامەیان بۆ خۆی واتایەکی ھەیە، پێکەوە کۆ دەبنەوە و سەرجەم واتایەکی نوێتر پێک دەھێنن، بەم متوربەبوونە دەڵێن «وشەی لێکدراو». وشەی لێکدراو دەبێ بلکێن بە یەکەوە و نابێ بەجیا بنووسرێن؛ بە چەند شێوە پێک دێن:

 

 

جاری وایە "وشەی لێکدراو‌، بێ ھیچ یارمەتییەک دروست دەبێت و تەنیا وشەکان پێکەوە دەلکێن:

*مەلە + گە = مەلەگە.

 

 

 

 

 

 

 

 

===پیتی «ت» لە کۆتاییی فەرماندا===

پیتی «ت» لە کۆتاییی فەرماندا ھەم دەتوانرێ بنووسرێ و ھەمیش دەتوانرێ نەنووسرێت، وەکوو:

*«دێ و دەڕوا» یان «دێت و دەڕوات»

*«نان دەکا» یان «نان دەکات»

 

 

===وشەی بیانی===

ھەر وشەیەکی بیانی ھاتبێتە ناو کوردییەوە دەبێ بە ڕێنووسی کوردی بنووسرێت یان ئەگەر پێویست بوو وەکوو خۆی بنووسرێتەوە دەبێ بخرێتە ناو دوو کەوانەوە.

 

 

===ئامرازی «تر» و وشەی «تر»===

*جوان، جوانتر، جوانترین

*گەرم، گەرمتر، گەرمترین

 

*کابرایەکی تر، شەوێکی تر، نووسەرێکی تر.

 

 

 

 

*لە ماڵدا نامەکەم پێ دا. «نەک پێدا».

جیاوازیی «بێکار‌» لەگەڵ «بێ کار‌» لە چیدایە؟ لکاندن یان نەلکاندنی «بێ» بە وشەکەی پاشی خۆیەوە بەتەواوی واتای وشەکە دەگۆڕێ:

*ئەو پیاوە دوو ساڵ‌ بێکار بوو‌.

 

ھەر کاتێ ناوێکت ھەبوو و خاوەنێتییەکی لێ سەندرابێتەوە «بێ» دەلکێنین بە سەرەتای وشەکەوە:

 

===ئاوەڵکار «قید»===

 

*ئاسۆ بەخێرایی قسەی دەکرد. «چۆن قسەی کرد؟ "بەخێرایی"»

بەجوانی، بەشادی، بەبەرزی، بەھێواشی، بەتوندی.

 

 

 

==بابەتی پەیوەندیدار==

 

==سەرچاوە==