ڕۆژژمێری ئێرانی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ڕۆژژمێری کۆچی هەتاوی''' یان '''ڕۆژژمێری فارسی''' (بە فارسی: ھجری خورشیدی یان ھجری شمسی)، ڕۆژژمێرێکی هەتاوییە (یان بەستراوە بە خولی هەتاو (خۆر)ەوە). لە ٣٦٥ ڕۆژ پێک دێت لە ساڵی سادەدا و لە ٣٦٦ ڕۆژ پێک دێت لە ساڵی پڕدا، و دابەش دەبێت بەسەر ١٢ مانگدا، شەش مانگەکانی سەرەتای لە ٣١ ڕۆژ پێک دێن و پێنج مانگەکەی دواتر لە ٣٠ ڕۆژ پێک دێن، بەڵام مانگی دوانزە لە ٢٩ ڕۆژ پێک دێت لە ساڵی سادەدا و لە ٣٠ ڕۆژ پێک دێت لە ساڵی پڕدا،

==سەرەتای ڕۆژژمێری کۆچی هەتاوی==

ساڵی هەتاوی دەست پێدەکات لە سەرەتای بەهاردا لە ٣١ی ئازاردا بە پێی [[ڕۆژژمێری زایینی]] بە گشتی و هەندێک ساڵ لە ٢٢ یان ٢٠ی مارس دەست پێدەکات بە پێی بەرەو پێشچوونی ساڵی پڕ. و یەکەم ڕۆژی ساڵەکە بە [[نەورۆز]] ناو دەبرێت، هەروەها ڕۆژژمێری هەتاوی یان فارسی بە ڕۆژمێری جەلالی ناو دەبرێت بە گەڕاندنەوە بۆ جەلالەدین مالک سوڵتانی خۆراسان.

==دانانی==

زانای [[موسڵمان]] عومەر خەیام ئەم ڕۆژژمێرەی دانا، بە یارمەتی حەوت زانای گەردوونناس، بە وردترین ڕۆژژمێر دادەنرێت لە سەر زەویدا لە ئێستادا، ڕێژەی هەڵە تیایدا بۆ هەر ڕۆژێک ٣.٨ ملیۆن ساڵە لە بەرامبەردا ڕێژەی هەڵە لە ڕۆژمێری زایینیدا ئەگاتە ڕۆژێک لە ٣٣٠٠ ساڵ، و ئەم رۆژژمێرە بەکاردێت لەلایەن هەردوو وڵاتی [[ئێران]] و [[ئەفغانستان]]، و لە بەشێکی ڕۆژژمێری ئوم لقوڕادا بەکار دێت بۆ دیاریکردنی وەرزەکانی ساڵ.

*[[ڕۆژژمێری کۆچیی]]

*[[ڕۆژژمێری زایینی]]

==سەرچاوەکان==

* [http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalBase/Solarbase.asp مێژووی کۆچی هەتاوی]

* [http://www.ummulqura.org.sa سایتی فەڕمی ڕۆژژمێری ئوم لقوڕا]

 

[[پۆل:ڕۆژژمێرەکان]]