ڕێنێ دێکارت: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب r2.7.2+) (ڕۆبۆت: زێدەکردنی tt:Рене Декарт |
Ebrequ (لێدوان | بەشدارییەکان) No edit summary |
||
ھێڵی ٤٤:
'''ڕێنە دێکارت''' ( بەفەرەنسی ''ʁəne dekaʁt'' ) (لەدایکبوون [[١٥٩٦]]- کۆچیدوایی [[١٦٥٠]]) [[فەیلەسووف]]، [[بیرکار]] و شارەزای [[فیزیک]] و [[نووسەر]]ی خەڵکی [[فەڕەنسا]] بوو کە زۆرتری تەمەنی لە [[وڵاتە یەکگرتووکانی نێزرلاند]] ([[هۆڵەندا]]) ڕابوارد. نازناوی «''باوکی فەلسەفەی نوێی''» پێدرا و زۆرینەی گەشەی [[فەلسەفەی ڕۆژئاوایی]] کە لە ڕۆژگاری ئەمڕۆشدا دەیبینین، درێژەی نووسراوەکان و بیرەوەریەکانی ئەوە. بە تایبەت کتێبی «''
لە زۆربەی بابەتەکاندا، ڕوانگەی دێکارت جیاوازبوو لە پێشینیانی خۆی. لە «''ئارەزووی ڕۆح''» لە نووسراوەیەکی نوێی پێشوو، ئەوەی ئەمڕۆ بە ناوی هەست و سۆز دەیناسین، ئەوندە بەرز ڕوانیویەتی کە خۆی لە سەربابەتی دا دەڵی: «وەک ئەوەی پێش ئەمە کەسی دیکە هیچی لەسەر نەوتووە». زۆرێک لە بەشەکانی [[فەلسەفەی دێکارت]] کەڵکی لە [[سیستەمی فەلسەفی ئەرەستوو]] وەرگرتووە و بە شێوەیەک، زیندوو کردنەوەی [[ستۆیسیزم]]ی سەدەی ١٦ی زایینی و [[فەیلەسووف]]انی وەک [[سەنت ئاگۆستین]] بووە. لە [[فەلسەفەی سرووشتیی]]دا لەگەل خوێندنگاکانی ئەو سەردەم لەسەر دوو خاڵی گەورە جیاوازی هەبوو: یەکەم دژ بە شیکردنوەی [[ماتێریاڵ]] بوو بە [[مادە]] و [[شێوە]]، دووهەم: دژی هەرجۆرە داخوازییەکی کۆتایی بوو؛ چ ئیلاهی چ سرووشتی. لە [[ئایینناسی]]دا لەسەر تاکبوونی دەسەڵاتداری [[خودا]] بۆ کردەوەی خولقاندن سوور بوو .
|