ناوچەی کاتی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ناوچەی کاتی''' (بە [[زمانی ئینگلیزی|ئینگلیزی]]: ''Time zone'') بەشێکە لەسەر ڕووی زەوی، یەک کاتی تێدا بەکاردێت، ناوچەی کاتییەکان بە پێی هێڵیھێڵی درێژی دابەش دەکرێن لە زەوییدا، لە [[جەمسەری باکوور]]ەوە دەست پێدەکات و لە [[جەمسەری باشوور]] کۆتایی پێ دێت. ناوچەکانی جەمسەری باکوور و باشوور هیچھیچ ناوچەیەکی کاتی دیاریکراو نایان گرێتەوە، بەڵام کاتی جیهانیجیھانی ئەیانگرێتەوە.

* ئەو ناوچەیەی یەک کات ئەیگرێتەوە.

* جیاوازی ماوەیی بە بەراورد لەگەڵ کاتی جیهانیجیھانی

* ناوچەی کاتی بە پێی ئەو دوو خاڵەی سەرەوە، ئەم ناوچەیە لە ڕووی کاتەوە پشت ئەبەستێت بە دوو ناوچەی کاتی جیاواز، یەکێک ھاوینە و ئەویتریان زستانە.

ساڵی [[١٨٨٣]] ڕێکەوتن لەسەر ئەوەی ئەو هێڵەھێڵە درێژییەی [[گرینچ]] بە هێڵیھێڵی ژمارە سفر دابنرێت و لە ڕێگەی ئەوەوە جیاوازیی ناوچە کاتییەکانی تر دیاری ئەکرێت و لە جیھاندا بە [[کاتی گرینچ]] ناسراوە یان بە کاتی جیهانیجیھانی.