ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
|
|
'''تەورێز''' یان '''تەبرێز''' (بە [[زمانی ئازەربایجانی|ئازەربایجانی]]: ''Təbriz'') دووەم شاری گەورەی [[ئازەری]] زمان، چوارەم شاری گەورەی [[ئێران]] و ناوەندی [[پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژھەڵات]]ی ئێرانە. تەورێز مێژوویەکی کۆنی ھەیە و شارێکی گرینگ بووە لە ڕووداوە سیاسییەکانی ناوچەکەدا. ريشهى ناوى (تهورێز) دهبێت كوردى بێت، له كۆندا تهورێز وتهبريز باووبوون و تهبرێز دهبێت له تهڤرێزهوه هاتبێت و كه له ژێر كاريگهرى فهرههنگى فارسى بووهته (تهبريز). كاتى خۆى كوردانى ههدبانى كه هاوهڵى صهلاحهديينصهلاحهدينى ئهيوبى بوون له شام و ميسر . ئهوانهى له تهورێزهوه بوون ئاسهوارهكانيان ههر به تهورێزى ماوه. وهك مزگهوت و كۆلانى تهورێزى له كۆمهشارى ديمهشق نزيك گۆڕى عاتگه درووستكراوهدرووستكراوى سالى 1419ز و يادگارىيادگارێكى مير غرس الدين خليل التوريزى يه كه حاجب الحجابى ميرى مهملووكى ديمهشق بووه <ref>[http://www2.irib.ir/worldservice/arabicradio/pages/eslamiyat/content.asp?id=3193] أهم مساجد دمشق</ref>. ههروهها كاشى تهورێزى كه له ميسر ناوداره . له كهسايهتيه ناودارهكان كه نازناويان تهورێزيه : عهلى شاه كوڕى ئهبوبهكرى تهورێزى وهزيرى سولتان ئيبن سهعيدى مهغۆلمهغۆلى بوو و له تهورێز مزگهوتێكى مهزنى بنيات نابوو<ref>تاريخ الإسلام - ج 53 : ذيل تاريخ الإسلام : 701 - 750 [[http://books.google.iq/books?id=-zQ5tXZwy2IC&pg=PT271&lpg=PT271&dq=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B2%D9%89&source=bl&ots=TjCpYA7TVE&sig=nB--J7v73jxN1Vu2k6R5zJggw5A&hl=ar&sa=X&ei=J7-nT_mNCoK1tAaX2YGSBQ&ved=0CFIQ6AEwADgU#v=onepage&q=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B2%D9%89&f=false ]] تاريخ الإسلام - ج 53 : ذيل تاريخ الإسلام : 701 - 750 </ref>. ابن بطوطه له باسى گهڕهكهكانى بهصره ناوى مير ركن الدين العجمي التوريزى دێنێت كه حوكمڕانى شارهكه بوو<ref>[[http://www.almasalik.com/locationPassage.do?locationId=31654&languageId=ar&passageId=7568]] [ ابن بطوطه : تحفة النظار في غرائب الأمصار وعجائب الأسفار ] </ref>. ههروهها ناوى (الشيخ الصوفي أبي العباس أحمد بن التوريزي) كه هاوچهرخى محي الدين بن عربي بووه. و إسماعيل بن محمد بن أبي يزيد بن الشيخ جمال الدين التوريزي<ref>[[http://islamport.com/w/trj/Web/288/460.htm]] الموسوعة الشاملة - الضوء اللامع للسخاوى </ref>.
شارى تهورێز پێش هاتنى مهغؤل و ئوغووزو سهلجووق ، شارێكى بچووك بوو له ژێر دهسهڵاتى كوردانى [[رهوهندى]] ههدبانى بوو كه هۆزێكى بهربڵاوى چادرنشين بوون هاوينان بنهگهى كوێستانيان له بنارى سهههند ههڵدهدا. له ميره ههره ناودارهوهكانى رهوهندى (روادى) مير حسينى رهوادى و مير وهشودان كوڕى مهملان. قهترانى رۆژگارى كوردان شاعيرێكى وهك قهتران كهتێدا لهههلهوتووه كاتىكه گهشتهكهىگهڕيده ناصر خوسرىخوسرهو له (سياحهتنامه)داكهى ژياوهديويهتى و شيعرى به زمانى ئهوساى تهورێز هۆنيوهتهوه.
{{reflist}}
|