کفری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
چاکسازی
ھێڵی ١:
{{خاوێنکردن}}
[[پەڕگە:1401kifri64.jpg|چەپ|وێنۆک|250px|وێنەیەکی شاری كفرى]]
'''کفرى''' شارێکى دێرینى کوردستانه‌ ده‌که‌وێته‌ ناوجه‌ى گه‌رمیانه‌وه‌،له‌مگه‌رمیانه‌وه‌، له‌م شاره‌دا ‌نه‌ته‌وەىنه‌ته‌وەى کورد و تورکمان و عەرەب تێیدا دەژین که زۆربەى دانیشتوانى کوردن، کفرى له‌ ڕووى ئاو و هه‌واوه‌ که‌شێکى مام ناوه‌ندى هه‌یه‌ به‌ڵام له‌ وه‌رزى هاویندا هه‌ندێک گه‌رمه‌.
== مێژوو ==
‌کفرى شارێکى دێرینه‌وپێگه‌یه‌کى گرنگ وپڕبایه‌خى له‌مێژووى گه‌رمیانداهه‌یه‌،کفرى مه‌ڵبه‌ندێکى دێرینى رۆشنبیرىو ئه‌ده‌بى بووه‌به‌ڵام وه‌کو پێویست ئاوڕ له‌مێژووه‌که‌ى نه‌دراوه‌ته‌وه، که‌مترین کتێب به‌ شێوه‌ى تێروته‌سه‌ل له‌سه‌ر شارى کفرى و مێژووه‌که‌ى نوسراوه‌ته‌وه‌ ئه‌وه‌ى که‌ هه‌بووه‌ خۆى له‌ باسى کورت و بابه‌ته‌ په‌یوه‌سته‌کانى به‌ ناوچه‌کانى تره‌وه‌ ده‌نواند، تاکو کۆتاى سه‌ده‌ى بیست ته‌نها دوو کتێب ته‌رخان کراوه‌ که‌ باس له‌ تێکڕاى بواره‌کانى ژیان ده‌کات له‌ شارى کفریدا ئه‌ویش کتێبه‌کانى ( ابراهیم خان ثائر من کردستان-مکرم الطالبانى)و( شۆڕشى [[ئیبراهیم خانى ده‌لۆ]] ١٩٢٠-مسته‌فا نه‌ریمان ).
کۆمه‌ڵێک سه‌رچاوه‌ى مێژووى دیکه هه یه که‌به‌زمانه‌کانى کوردى و عه‌ره‌بى نوسراونه‌ته‌وه‌ که‌ گرنگترینیان کتێبه‌کانى (د.که‌مال مه‌زهه‌ر ئه‌حمه‌د - گه‌شتى ریچ)که‌له‌ساڵى ١٨٢٠ به‌شارى کفریدا تێپه‌ڕیوه‌. ( طه باقر)و(فؤاد سفر )که‌دوو مێژوونوسى دیارى عه‌ره‌بن سه‌ردانى ناوچه‌که‌یان کردووه‌وله‌ سه‌ریان نوسیوه.باسى دانیشتوانى ده‌وروبه‌رو ناو شارى کفرى و باسى تورکمانه‌کانى کفرى و به‌شێک له‌ هۆزه‌ کوردییه‌کانى ناوچه‌که‌ که‌ باس له‌ سێ هۆزى سه‌ره‌کى له‌ هۆزه‌ کوردیه‌کانى کوردى ناوچه‌که‌ وه‌ک ( هۆزى داوده‌ – ده‌لۆ- زه‌نگه‌نه‌ ) هه‌روه‌ها کفرى (١٥٨) گوندى هه‌بووه‌ به‌ گوێره‌ى قاموس ئیعلامى عوسمانى چاپى ساڵى ١٨٩٨ له‌ لاپه‌ڕه‌ى ٢٩٦ باس له‌ سه‌رژمێرى کفرى ده‌کات که‌ ٤٠٠٠ که‌س بووه‌.
 
==کفرى وگه‌شتیارانو گه‌شتیاران==
[[نیبور]]ى گه‌شتیار که‌ هاتووه‌ته‌ کوردستان له‌ ساڵى ١٧٦٦ز دا به‌ شارى کفریدا تێپه‌رى کردووه‌ ناوى (کفرى) به‌ شێوه‌ى ( کرفه‌ ) هێناوه‌.
[[جیمس بکنغهام]]له‌ ١٢ تەموزى ١٨١٦ ز بەکفریدا گوزه‌ر بووە بابه‌تى لەسەر نوسیوە و وێنەیەکیشى بۆ کێشاوە
ھێڵی ٢٣:
==ڕه‌سه‌نایه‌تى کورد بوونى شارى کفرى==
[[پەڕگە:گۆرستان.jpg|چەپ|وێنۆک|250px|گۆڕستانه‌كه‌ى كفرى]]
 
 
 
 
 
یه‌کێک له‌و به‌ڵگه‌ کۆنانه‌ى که‌ ڕه‌سه‌نایه‌تى کورد بوونى شارى کفرى
ده‌سه‌لمێنێ شێوه‌ى بینا کردنى چوار تاقى سه‌ر گۆڕستانه‌که‌ى باوه‌شاسواره‌
Line ٣٣ ⟶ ٢٨:
زۆربه‌ى بینا و خانوه‌کانى کفرى کۆن به‌شێوه‌ى که‌مه‌ر ( که‌وانه‌ )ى دروست کراون
ئه‌م جۆره‌ بیناسازیه‌ له‌ دێر زه‌مانه‌وه‌ له‌ ناوچه‌ کوردیه‌کاندا باو بووه‌.
 
 
 
 
 
 
==جوگرافیا==
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/کفری»