یاساکانی ئازادیی زانیاری بەپێی وڵات: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Liesel (لێدوان | بەشدارییەکان) ب Guherandina 85.96.94.205 hat betal kirin, vegerand guhartoya dawî ya Erdal Ronahi |
ئاسۆ (لێدوان | بەشدارییەکان) No edit summary |
||
ھێڵی ١:
{{
'''یاساى ئازادى
زیاتر
ھەروەھا رەنگە ئەو یاسایانە بە یاساى تۆمارى کراوە یان ( بە تایبەتى لە ویلایەتە یەکگرتووەکاندا) بە یاساى شەبەنگە رۆژ(Sun Shine Law) ( کە ئاماژەیە بۆ ئەوەى "رێگە بە رۆشنایى دەدات" بکەوێتە سەر پرۆسەکە) ناودەبرێن. چەمکێکى ترى پەیوەندیدار بریتیە لە یاساى کۆبوونەوەى کراوە، کە رێگە بە جەماوەردەدات دەستیان بە زانیاریەکانى کۆبوونەوەکانى حکومەت رابگات نەوەک تەنھا دەستیان تۆمارکراوەکانى ئەو کۆبوونەوانە رابگات. لە زۆر لە وڵاتاندا، یاساى پاراستنى تایبەتمەندیەتى و زانیاریەکان رەنگە بەشێک بن لە یاساى ئازادى زانیاریەکان؛ ئەم چەمکانە زۆربەى جار زۆر بەتوندى لە رێڕەوى سیاسەتدا بەیەکەوە لکێنراون. پرەنسیپێکى گشتى لە دواوەى زۆر لە یاساکانى ئازادى زانیاریەکان ھەیە کە بریتیە کە ئەرکى ھەڵگرتنى قورسایى بەڵگەکان دەکەوێتە سەر ئەوکەسانەى کە داواى زانیاریەکانیان لێدەکرێت نەوەک ئەوکەساناى کە داواى زانیاریەکان دەکەن. بە گشتى داواکار پێویست ناکات کە روونکردنەوە ببەخشێت لەبارەى داواکاریەکان، تەنھا ئەگەر زانیاریەکان ئاشکرا نەکراوبوون ئەوکاتە دەبێت ھۆیەکى رەوا پێشکەشبکرێت. ھەندێک وڵات کە ئەو یاسایەیان ھەیە.
''
لە ئەلبانیا، دەستورى 1998 زامنى مافى دەستڕاگەیشتن بە زانیاریەکان دەکات، ئەو یاسایەش کە پاڵپشتى ئەو بنەما دەستوریە دەکات بریتیە لە یاساى ژمارە 8503 لە بەروارى 30 ى حوزەیرانى 1999 لە بارەى مافى بەدەستھێنانى زانیاریەکان لە بارەى نووسراوە فەرمیەکان دەرچووە). ئەمە پێویست بەوە دەکات کە دەسەڵاتە گشتیەکان وەڵامى ھەموو داواکاریەک بدەنەوە کە لەبارەى نووسراوە رەسمیەکانەوە دەکرێن.
http://www.hidaa.gov.al/en/pub/law8503.htm
''ئوسترالیا:''
''بیلایز:''
''بۆسنیا و
''بولگاریا:''
''
لە کەنەدا، یاساى دەستڕاگەیشتن بە زانیاریەکان رێگە بە ھاوڵاتیان دەدات کە داواى تۆمارەکان بکەن لە دەسەڵاتە فیدرالیەکان. ئەمەش لە لایەن کۆمیسیارى زانیاریەکانى کەنەدیەوە خرایە وارى جێبەجێکردنەوە. ھەروەھا یاسایەکى ترى تەواوکەر کە بریتیە لە یاساى تایبەتمەندیەتى ھەیە، کە لەساڵى 1983 ەوە. مەبەست لە یاساى تایبەتمەندى بریتى بوو لە درێژکردنەوەى ماوەى ئەو یاسایانەى کەنەدا کە پارێزگارى لە تایبەتمەندیەکانى تاکەکەسەکان دەکەن لە رووى پاراستنى زانیاریە تاکەکەسیەکانیان کە لەلایەن دامەزراوەى حکومەتى فیدرالى ھەن و مافى دەستڕاگەیشتنى تاکەکەسەکان بەم زانیاریە تایبەتانەى خۆیان دابیندەکات. ئەمەش ترۆپکى پاراستنى مافى بڵاوکردنەوەیە (Copyright). داواکاریەکان لەبارەى پێشلکردنە مومکنەکانى ئەم یاسایە دەکرێت لەلایەن کۆمیسیارى (نھێنى تاکەکەسى) (Privacy) کەنەداوە بەرزبکرێنەوە.
ھەرێم و ناوچە جیاوازەکانى کەنەدا بەھەمان شێوە یاسایان ھەیە کە دەستڕاگەیشتن بە زانیاریە حکومیەکان رێکدەخات؛ لە زۆر بەى حاڵەتەکاندا، ئەمە بریتیە لە ھەر ھەمان یاساى ھەرێمیش بۆ پاراستنى زانیاریە تاکەکەسیە تایبەتمەندیەکانیش. بۆ نمونە، یاساى ئازادى زانیاریەکان و پاراستنى تایبەتمەندیەکان بەسەر وەزیر و دەزگا و دەستە و زۆرینەى لیژنەکان و ھەروەھا کۆلێژە کۆمەڵەییەکان و ئەنجومەنى تەندروستى گەڕەکەکانى ھەرێمى ئۆنتاریۆ و کیوبیکدا دەچەسپێنرێت. لە کیوبیک ئەو یاسایەى مافى دەستڕاگەیشتن بەو دۆکیۆمێنتانەى کە لەلایەن دامەزراوە گشتیەکانەوە ھەڵگیراون و مافى پاراستنى زانیاریە تاکەکەسیەکان دەپارێزێت ھەڵدەستێت بە رێکخستنى دەستڕاگەیشتن بە زانیاریە حکومیەکان.
''شیلى:''
''
لە کۆڵۆمبیا، دەستور مافى دەستڕاگەیشتنى بە زانیاریە گشتیەکان بەخشیوە، و یاساى ژمارە 57 ى ساڵى 1985 بۆ فەرمانکردنى ئاشکرایەتى رەسمى بۆ کردار و دۆکیۆمێنتەکان ئەم مادە دەستوریە دەچەسپێنێت، کە مافى دەستراگەیشتن بەو دۆکیۆمێنتانەى کە لە دام و دەزگا گشتیەکاندا ھەڵدەگیراون ەستەبەر دەکات.
''
''
لە کۆمارى چیک یاساى ژمارە 106/1999 کە داواى دەستڕاگەیشتنى ئازادانە بۆ زانیاریەکان دەکات و دام و دەزگاکانى حکومەت و دەسەڵاتە خۆ بەڕێوەبەرایەتیە ناوچەییەکان و ئەو دامەزراوە گشتیانەى کە تەمویلى گشتى بەڕێوەدەبەن ھەروەھا ھەر دەزگایەکى تر لە لایەن یاساوە رێگەپێدراوبێت بۆ ئەوەى بەو بڕیارە یاساییانە بگات کە پەیوەندیدارن بە کەرتى گشتى دەکەونە ژێر بارى ئەو یاسایە.
''
''
لە ئیکوادۆر یاساى بەرچاوروونى و دەستڕاگەیشتن بە زانیاریەکان لە ساڵى 2004 ئەوە رادەگەیەنێت کە مافى دەستڕاگەیشتن بە زانیاریەکان لەلایەن دەوڵەتەوە زامنکراوە.
''ئیستۆنیا:''
''یەکێتى ئەوروپا:''
رێنمایى ژمارە 1049/2001 ى پەرلەمانى ئەوروپى و ئەنجوومەنى 30 ى ئایارى 2001 تایبەت بە دەستڕاگەیشتنى گشتى بە دۆکیۆمێنتەکانى پەرلەمانى ئەوروپى و ئەنجوومەن و لیژنەکان مافى دەستڕاگەیشتن بە دۆکیۆمێنتەکانى ھەر یەک لەم سێ دامەزراوەیە دەبەخشێت بە ھەر ھاوڵاتیەکى ئەم یەکێتیە یان بە ھەر تاکەکەسێکى سروشتى یان یاسایى کە جێنشین بێت یان نووسینگەى تۆمارکراوى لە ھەریەک لە وڵاتانى ئەندامى ئەم یەکێتیە ھەبێت. دۆکیومێنت بە مانایەکى بەرفراوان پێناسەکراوە و وا گریمانە دەکرێت کە ھەموو دۆکیومێنتێک بگرێتەوە، تەنانەت ئەگەر پۆلینیشکرابێت، رەنگە بکەوێتە ژێر بارى مافى دەستپێڕاگەیشتن تەنھا لە حاڵەتێک دا نەبێت ئەگەر بکەوێتە خانەى یەکێک لە حاڵەتە جیاکراوەکان (استپناءات). ئەگەر داواى دەستڕاگەیشتن رەتکرایەوە ئەوا داواکار رێگەى پێدراوە کە داوایەکى ترى دووپاتکەرەوە ئەنجامبداتەوە. دەکرێت سکاڵاکردنیش لە دژى رەتکردنەوەکە لە بەردەم لێکۆلەرەوەى یەکێتى ئەوروپا تایبەت بە سکاڵاکان ئەنجامبدرێت یان دەتواندرێت تێھەڵچوونەوەکە ببرێتە بەردەم دادگاى سەرەتایى.
''
لە فینلەندا، یاساى کراوەیى دۆکیۆمێنتە گشتیەکانى ساڵى 1951 کرانەوەیى بۆ ھەموو تۆمار و دۆکییۆمێنتەکان داناوە کە لە بەردەستى بەرپرسانى دەوڵەت، شارەوانیەکان، و کۆمەڵە ئاینیە تۆمارکراوەکاندا ھەن. حاڵەتە ھەڵاوێردراوەکان لەم بنەما گشتیە تەنھا لە رێگەى یاساوە یان لە رێگەى بڕیارێکى دەسەڵاتى جێبەجێکردن لە بەر چەند ھۆیەکى ئاماژەپێکرا و دیاریکراودا وەک ئاسایشى نیشتمانى دەتواندرێت جیابکرێنەوە. کراوەیى بۆ رەشنووسە واژوونەکراوەکانى دۆکیۆمێنتەکان ناکەونە ژێر بارى یاساکەوە، بەڵام بۆ رەچاوکردن و بڕیارى لێپرسراوە گشتیەکان بەجێھێڵدراوە کە ئایا ئاشکراى بکەن یان نەْ . خاڵى لاوازى یاساکە تواندرا لاببرێت لەو کاتەى کە یاساکە لە ساڵى 1990 ەکاندا چاویپێداخشێندرایەوە. یاسا ھەموارکراوەکە، یاساى کراوەیى چاڵاکیەکانى حکومەت لە ساڵى 1999، بە ھەمان شێوە پرەنسیپى کراوەیى فراوانترکرد بۆ ئەوەى ئەو دامەزراوانەش بگرێتەوە کە بە شێوەیەکى یاسایى رێگەیان پێدراوە ئەرکەکانى حکومەت جێبەجێبکەن، وەک تەمویلکردنى موچەى خانەنشینى و قازانجە گشتیەکان و لە ژێر سایەى ئەم یاسایە ئەم پرەنسیپە دۆکیۆمێنتە کۆمپیوتەریەکانیشى گرتەوە. لینکى دەرەکى: یاساى کراوەیى چاڵاکیەکانى حکومەت، وەزارەتى دادى فینلەندى http://www.om.fi/23963.htm
''فەرەنسا:''
لە فەرەنسا لێپرسینەوە لە فەرمانبەرە گشتیەکان مافێکى دەستوریە، بە پێى راگەیاندنى مافى مرۆڤ و مافى ھاوڵاتیان.
یاساى
''جۆرجیا:''
''
''
لە ھەنگاریا، یاساى پاراستنى زانیاریە تاکەکەسیەکان و دەستڕاگەیشتن بە زانیاریە خاوەن بەرژەوەندیە گشتیەکان، مافى دەستڕاگەیشتن درێژە پێدەدات تاوەکو ھەموو ئەو زانیاریانە بگرێتەوە کە بەرژەوەندى گشتیان تێدایە، و زانیاریەکانیش وەک ئەو زانیاریانەى کە لە لایەن دەزگایەکەوە پێشکەشدەکرێن کە وەزیفەیەکى حکومى بە ئەنجامدەگەیەنێت پێناسەکراون.
''
لە ەندستان یاساى مافى زانیاریەکان لە لایەن پەرلەمانى ەندستانەوە لە تەمموزى 2000 خرایە بەر چاو. ئەم یاسایە لە 12ى تشرینى یەکەمى 2005 دا ھێزى یاسایى و جێبەجێکردنى وەدەستھێنا. لە ژێر ئەم یاسایەدا زانیاریەکان بوون بە مافێکى بنچینەیی ھاوڵاتیان. و ھەر لە ژێر سایەى ئەو یاسایە پێویستە ھەموو دەزگاکانى حکومەت یان ئەو دەزگایانەى کە لە رێگەى پارەبەخشینى حکومەتەوە کاردەکەن کارمەندێکى زانیاریە گشتیەکان PIO دابمەزرێنێت. بەرپرسیاریەتى ئەم کارمەندانە PIO بریتیە لە دڵنیاکردنەوەى ئەوەى کە ئایا ئەو زانیاریەى داواکراوە ئاشکراکراوە بۆ داواکار لە ماوەى 30 رۆژ یان لە ماوەى 48 سەعات لە حاڵەتێک ئەگەر ئەو زانیاریە پێویست بوو بۆ ژیانى یان ئازادى کەسێک. ئەو یاسایە سوودى لە یاسا پێشووترەکانى چەند ویلایەتێکى دیاریکراو وەرگرتووە ( لە ناویشیاندا مەھاراسترا گۆوە، کارناتاکە، دێلەى، ەتد) کە رێگەیان بە مافى بەدەستھێنانى زانیاریەکان ( ھەر یەک بە پلەى جیاواز) بۆ ھاوڵاتیان لە بارەى چاڵاکیەکانى ھەر دامەزراوەیەک لە حکومەتى ویلایەتەکان داوە. ژمارەیەک لە ھەڵدانەوەى زانیاریە گرنگەکان بووە ھۆى ئاشکراکردنى گەندەڵى لە پرۆژە جۆراوجۆرەکانى حکومەت وەک پارە پەیداکردنى ناڕەوا لە سیستەمەکانى دابەشکردنى گشتى (کۆگاکانى دابەشکردنى بەشە خۆراک)، فریاکەوتنى کارەساتەکان، بونیادنانى رێگاوبانەکانى دەرەوە، ەتد. یاساکە بۆ خۆى خاڵێکى وەرچەرخان بوو لە بەرەوپێشچوونى ەندستان بەرەو کراوەیى و لێپرسراویەتى زیاتر.
ھەرچۆنێک بێت یاساکە چەند خاڵێکى لاوازى دیاریکراوى تێدا ھەیە کە بەربەست لەبەردەم جێبەجێکردنیدا دروستدەکەن. چەندین پرسیار لەسەر نەبوونى داواکارى خێرا و وەڵامنەدانەوەى داواکاریەکان دروستبوون. نەبوونى کارمەندێکى PIO ناوەندى وادەکات کە زەحمەت بێت زۆر بە ھەستیارى کارمەندى PIO ى دروست دەستنیشان بکەیت بۆ ئەوەى کار لەسەر داواکاریەکان بکەت. لەبەر ئەوەى کارمەندى PIO فەرمانبەرى دامەزراوەى حکومەتە رەنگە ئەم کارمەندە بەرژەوەندیەکى یاسایى ھەبێت لە ئاشکراکردنى زانیاریە زیانبەخشەکان لە بارەى چاڵاکیەکانى دامەزراوەکەى خۆى، کەواتە ئەمەش دەبێتە ھۆى بە گژیەکداچوونى بەرژەوەندیەکان. لە ویلایەتى مەھاراسترا مەزەندەکراوە کە تەنھا لە 30% ى داواکاریەکان لە راستیدا دانیانپێدانراوە بەوەى کە دەکەونە ژێر بارى ئەو یاسایەوە. یاساکە ھەروەھا خۆى لە ئاشکراکردنى ئەو زانیاریانە دادەماڵێت کە کاریگەریان بەسەر ئاسایشى نیشتمانى و بەرگرى و پرسەکانى تر کە دەکەونە ناو چوارچێوەى خانەى بەرژەوەندى نیشتمانیەکانەوە.بۆ زانیارى زیاتر سەیرى یاساى مافى زانیارى بەدەستھێنانى ەیندى بکە:
http://www.persmin.nic.in/RTI/WelcomeRTI.htm
''
لە ئیرلەندایاساى ئازادى زانیاریەکان http://www.irishatatutebook.ie/1997_13.htm1 لە نیسانى 1998 دا جێبەجێکرا. ئەم یاسایە بوو بە ھۆى روودانى گۆڕانێکى بەرچاو لە پەیوەندى نێوان ھاوڵاتیان و رۆژنامەنووسان و وەزارەتەکانى حکومەت و دامەزراوە گشتیەکان. چەند پێوەندێکى زۆر کەم ھەیە لەسەر زانیاریەکان بۆ ئەوەى ئاشکرابکرێن. خەسڵەتێکى بەرچاو بریتیە لەو پێشگریمانەیەی کە ھەموو شتێک ئەگەر لە رێگەى یاساوە سنوردارنەکرابێت ئەوا دەتواندرێت بەدەستبھێنرێت و ئاشکرابێت. لەم رووەوە ئەم یاسایە یاسایەکى زیاتر لیبرالیانەترە لە یاساى شانشینى یەکگرتووى بەریتاینیا. رەنگە بڕیارەکانى دامەزراوە گشتیەکان تایبەت بە داواکاریەکانى بەدەستھێنانى زانیاریەکان لە لایەن کۆمیسارى زانیاریەکانەوە چاویپێدابخشێندرێتەوە. یەکێک لە مشتومڕەکان کە بۆتە جێگاى نیگەرانى رۆژنامەنووسان و مێژوونوسان ئەوەیە کە بە شێوەیەکى تەقلیدى وەزیرانى حکومەت واژوو لەسەر ھەر پلانێکى سەرەکى یان دۆکیۆمێنتێک دەکەن و پەراوێزى لەسەر دەنووسن کە دەیبینن. ھەرچۆنێک بێت ئەم پیادەکردنە گرنگى خۆى لەدەستداوە بەھۆى ئەو کراوەییە نوێیە. ئەم پەراوێز نووسین و واژووکردنەى دۆکیۆمێنتەکان ھەرچۆنێک بێت لە وارى کرداریدا زۆربەى زانیارى ئەوە دەداتە دەستەوە " کە وەزیرەکە چى زانیوە" لەبارەى کێشەکە و چ جۆرە بۆچوونێکى لە بارەى پرسەکەوە نووسیوە. ھەروەھا فەرمانبەرانى مەدەنى و گشتى زیاتر نا فەرمى بوون، لە پاراستنى تۆمارە نووسراوەکانى ئەو کۆبوونەوانەى کە ئەگەرى لێکەوتنەوەى مشتومڕى ھەیە و لە ئەنجامیشدا یاداشتى نووسراو وەڵاوەدەنێنhttp://www.unison.ie/irish_independence/stories.php3?ca=9&si=1583676&issue_id=13822
لە کاتێکدا ئەم زانیاریە زۆربەى جار ئاشکرا ناکرێت و ھەندێک کات تەنھا لەژێر فەرمانڕەوایى سى ساڵ، راستیەکە ئەوەیە وەزیرەکانى حکومەت ئێستا ھەڵناستن بە واژووکردن و پەراوێزکردنى دۆکیومێنتەکان کە ئەو پرسانە دروستبکات لە کاتێکدا حکومەت کراوەیە و بەرپرسیارنیە لەبەرامبەر ئەوەى کە کێ ئەوەى ئەنجامداوە یان بینیویەتى یان چۆن پرۆسەى بڕیاردروستکردن کارى خۆى کردوە.
''ئیسرائیل:''
لە ئیسرائیل، یاساى ئازادى زانیاریەکان 5758- 1998، پاڵپشتیکراو بە پەیڕەوەکانى ئازادى زانیاریەکان 5759- 1999کۆنترۆڵى ئازادى زانیاریەکان دەکات. ئەو دامەزراوانە دیاریدەکات کە دەکەونە ژێر ئەو یاسایە لە کۆمەڵێک جۆرى بە لیستکراو، کە بەشێوەیەکى سەرەکى زۆرینەى دەزگا گشتیەکانى تێدایەو— دەرفەت بە حکومەت دەدات کە لیستێک بە ناوى ھەموو ئەو دەزگایانە بڵاوبکاتەوە کە دەکەونە ژێر بارى ئەو یاسایە، ھەرچۆنێک بێت ئەم لیستە وا پێناچێت کە بەشێوەیەکى ئاشکرا لەبەردەست بێت، ئەگەر لە راستیدا ھەر دروستیشکرابێت.
زۆر
''
''یابان:''
لە یابان، یاساى تایبەت بە دەستڕاگەیشتن بەو زانیاریانەى کە لەلایەن ئۆرگانە کارگێڕیەکانەوە پارێزراون" لە ساڵى 1999 دا راگەیاندرا و لە ساڵى 2001 دا جێبەجێکرا. لە زۆر لە حکومەتە خۆجێییەکان، ئەم یاسایە پەیڕەوەکان رێکدەخات لە بارەى ئاشکراکردنى زانیاریەکان لە دواى نیوەى کۆتایى ھەشتاکانەوە.
''سربیا و مۆنتینیگرۆ:''
''سلۆڤینیا:''
سلۆڤینیا
''
ئەفریقیاى باشوور یاساى بەھێزکردنى دەستڕاگەیشتن بە زانیاریەکان لە 2 ى شوباتى 2000 دا پەسەندکرد. ئەم یاسایە بە نیازى ئەوە دانراوە کە "ھێزى جێبەجێکردنى یاسایى بەو مافە دەستوریە بدات کە مافى دەستڕاگەیشتنى بە ھەر زانیاریەک کە لەلایەن دەوڵەتەوە پارێزراوە و یان ھەر زانیاریەک کە لەلایەن کەسێکى ترەوە پارێزراوبێت و پێویست بێت بۆ پیادەکردن یان پاراستنى ھەر مافێک پێویست بێت بدات"؛مافى دەستڕتگەیشتن بە زانیاریە تایبەت و تاکەکەسیەکان بریتیە لە خەسڵەتێکى سەرنجڕاکێش، چونکە زۆرینەى یاساکانى ئازادى زانیاریەکان تەنھا دامەزراوە حکومیەکان دەگرنەوە خۆ.
''سوید:''
''
''ترینیداد و تۆباگۆ:''
''
سەرۆک پەروێز موشەڕەف فەرمانى ئازادى زانیاریەکانى لە تشرینى یەکەمى ساڵى 2002 دا راگەیاند. ئەم یاسایە رێگە بە ھەر ھاوڵاتیەک دەدات بتوانێت ئەو زانیاریانە بەدەستبھێنێت کە لە تۆمارە گشتیەکاندا ھاتوون و لەلایەن دامەزراوە گشتیەکانى حکومەتى فیدرالى پارێزراون لە ناویشیاندا وەزارەت و بەش و دەستە و ئەنجوومەن و دادگاکان. ئەم یاسایە بەسەر ئەو کۆمپانیایانەى کە لەلایەن حکومەتەوە خاوەنداریەتى دەکرێن و حکومەتە ھەرێمیەکانیش جێبەجێناکرێت. لە یاسایەکەشدا ھاتووە کە ئەو دامەزراوانە دەبێت لە ماوەى 21 رۆژدا وەڵامى داواکاریەکانى بەدەستھێنانى زانیارى بکەن.
''
"یاساى
''پاراگواى:''
''بەریتانیا:''
یاساى ئازادى
''ویلایەتە یەکگرتووەکانى ئەمەریکا:''
ئەم یاسایە تەنھا بەسەر دەزگا فیدرالیەکان جێبەجێدەبێت. ھەرچۆنێک بێت، ھەموو ویلایەتەکان، و ھەروەھا ناوچەى (مقاگعە) کۆلۆمبیا و ھەندێک لە ھەرێمەکانیش، رێنمایى ھاوشێوەیان دەرکردووە کە لە رێگەیەوە داواى ئاشکراکردنى زانیاریە پێویستەکان لەلایەن دەزگاکانى ویلایەتەکان و حکومەتە خۆجێییەکان ، ھەرچەندە ھەندێک ھەندێکیان زیاتر فراوانترن لەوانى تر. زۆر کەس ئەمە دەبەستنەوە بە سیستەمى کۆبوونەوەى ئاشکراى پەرلەمان بۆ ئەوەى ئاشکرابێت لەبەردەم ھەمووان.
''زیمبابۆى:''
ئەو وڵاتانەى کە یاساى ھەڵپەسەردراویان ھەیە لەبارەى ئازادى زانیاریەکان:
-
-
-
-
http://www.newsafrica.orglnewsfromafrica/articles/art_1558htm1
- لە فیجى، دەستور مافێکى گشتى فراوان بۆ دەستڕاگەیشتن بە زانیاریەکان دابیندەکات، بەڵام یاساى جێبەجێکار بۆ ئەم دەقە دەستوریە دەرنەکراوە. رەشنووسى یاساى ئازادى زانیاریەکان ئاڵوگۆڕى پێکرا لە یاڵى 2000 بەڵام بەھۆى تەنگژەى سیاسیەوە فەرامۆشکرا. حکومەتیش ھێشتا کارى لەسەر ئامادەکردنى رەشنووسێکى تر نەکردووە.
-
-
-
- لە کینیا، رەشنووسى یاساى زانیاریەکان 2005 ھەتا ئێستا بە ھەڵپىسێردراوى ماوەتەوە.
-
- لە ماڵدیڤیا، ئێستا ەیچ یاسایەکى ئازادى زانیاریەکان نیە. لە ساڵى 2004، حکومەت رایگەیاند رەشنووسێک چاوەڕواندەکرێت کە پەسەندبکرێت لەو ساڵەدا، بەڵام ھێشتا ئەمە رووینەداوە.
-
- لە ناورو، یاساى ئازادى زانیاریەکان 2004 بەر لەو ساڵە خراوەتە بەردەم پەرلەمان، بەڵام تا ئێستا پەسەند نەکراوە. کارى زیاتر لەسەر ئەم یاسایە ئێستا راوەستێندراوە، بەھۆى ھەڵپەسێردراوى چاوخشاندنەوە بە دەستوورى ئەو وڵاتە.
-
- لە سریلانکا، رەشنووسى 2004 ى یاساى ئازادى زانیاریەکان لەلایەن ھەردوو پارتە سەرەکیەکەوە پشتڕاستکراوەتەوە تاوەکو کانونى دووەمى 2005 پەسەندنەکراوە.
- لە ئۆگەندادا، ئێستا یاسایەکى ئازادى زانیاریەکان بوونى نیە. دەستورى 1995 مافێکى روون و ئاشکرا بۆ دەستڕاگەیشتن بە زانیاریەکان دەبەخشێت، بەڵام ئەوە پێویستى بە پەرلەمان ھەیە بۆ دەرکردنى یاساکان بۆ مەبەستى رێکخستنى ئەو مافە دەستوریە. ئەم یاسایەنەش تا ئێستا دەرنەکراون ھەرچەندە رەشنووسێک خراوەتە بەردەم پەرلەمان لە ساڵى 2004 دا.
[[سەربەخۆیى دادگەرى]]
[[
[[ئازادی
{{-Rtl}}
[[Kategorî:سۆرانی]] [[Kategorî:ڕامیاری]]
| |||