غوڵامڕەزا تەختی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ڕێکخستن
ھێڵی ١:
'''غوڵامڕەزا تەختی''' (٢٧ی ئابی ١٩٣٠ تا ٧ی کانوونی دووەمی ١٩٦٨)، کە بە '''جەھان پەھلەوان تەختی''' ناسراوە؛ وەرزشوانێکی ئێرانی بوو لە زۆرانبازی ئازاددا.<ref name="ReferenceC">هفتاد سال پایداری - خاطرات حسین شاه حسینی - به کوشش امیر طیرانی - نشر چاپخش ۱۳۹۴ - ISBN 978-600-6799-27-8 - صفحهٔ ۴۲۵</ref> لە [[ئۆڵۆمپیادی ھاوینەی ١٩٥٦|یارییە ئۆڵۆمپییەکانی ساڵی ١٩٥٦ لە شاری مێلبۆرن]] توانی دووەم میدالیای زێڕی وەرزشوانانی ئێران لە [[یارییەکانی ئۆڵمپیک|یارییە ئۆڵۆمپیادەکاندا]] بەدەستبھێنێت دوای ئیمام عەلی حەبیبی. بە بردنەوەی ئەم میدالیایە، لەگەڵ دوو میدالیای زیو کە لە یارییەکانی ئۆڵۆمپیادی ھێلسنکی ساڵی ١٩٥٢ و ١٩٦٠ی ڕۆما بەدەستی ھێنا، بەڕێزترین زۆرانبازی ئێرانییە لە ئۆڵۆمپیادەکاندا. ھەروەھا تەختی دوو پاڵەوانێتی و دوو جێگری پاڵەوانی پاڵەوانێتی زۆرانبازی جیھانی بەدەستھێناوە، ھەروەھا میدالیای زێڕی یارییەکانی ئاسیای تۆکیۆی ساڵی ١٩٥٨ لە ماوەی ژیانی وەرزشیدا بەدەستھێناوە.<ref name="parssport">{{بیرخستنەوەی وێب|date=۱۲ آذر ۱۳۸۶|title=جهان‌پهلوان غلامرضا تختی|url=http://parssport.ir/wrestling/yademan/takhti_date.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20081210055328/http://www.parssport.ir/wrestling/yademan/takhti_date.htm|archive-date=۱۰ دسامبر ۲۰۰۸}}</ref> ھەروەھا لە زۆرانبازی و زۆرانبازیدا چالاک بوو و بۆ ماوەی سێ ساڵ لەسەریەک خاوەنی قۆڵبەستی زۆرانبازی ئێران بوو. ھەروەھا تەختی یەکێکە لە کەسایەتییە باو و بەناوبانگەکانی کولتوری جەماوەری ئێران و لە کولتوری وەرزشی ئێراندا زۆر کەس بە ھێمای " قارەمانێتی " و "سوارچاکی" دەزانن.<ref name="bbc">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2008/01/080107_shr-mb-takhti.shtml تختی و مرگش؛ بعد از چهل سال سؤالی بی‌پاسخ] بی‌بی‌سی فارسی</ref><ref>{{بیرخستنەوەی وێب|date=2021-01-06|title=چرا "تختی" تختی شد؟|url=https://www.isna.ir/news/99101713060/چرا-تختی-تختی-شد|publisher=ایسنا|language=fa}}</ref> دوای بوومەلەرزەکەی بۆین زەھرا، کە دەیان ھەزار کوژراو و برینداری لێکەوتەوە، چالاکییەکانی و چالاکییەکانی بەشێک لە شەڕڤانان بۆ دابینکردنی فریاگوزاری و ھاوکاری بۆ قوربانیانی بوومەلەرزەکە؛ شەپۆلێکی جۆش و خرۆش و یەکگرتوویی نەتەوەیی لە ئێراندا ھەڵگیرساند و ھاوکارییەکی زۆر بۆ لێقەوماوان ڕەوانەی لێقەوماوان کرا.<ref>https://books.google.com/books?id=eqZsDwAAQBAJ&lpg=PT532&dq=Gholamreza%20Takhti%20pahlavan&pg=PT532#v=onepage&q=Gholamreza%20Takhti%20pahlavan&f=false</ref><ref>https://www.isna.ir/news/96082515045/کار-کارستان-تختی-در-زلزله-بوئین-زهرا</ref><ref>https://www.irna.ir/news/84021667/زلزله-بویین-زهرا-و-تجسم-انسجام-ملی-و-اتحاد-عمومی</ref>
 
ھەروەھا چالاکی سیاسی و ئەندامی ئەنجومەنی ناوەندی [[بەرەی نەتەوەییی ئێران|بەرەی نەتەوەیی ئێران بووە]].<ref name="ReferenceB">جبهه ملی ایران به ڕوایت اسناد ساواک- نشر مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات -۱۳۷۹</ref> تەختی لە ١٧ی ژانویەی ١٣٤٦١٩٦٧ کۆچی دوایی کرد و تەرمەکەی لە ھۆتێل ئەتڵەنتیک لە تاران دۆزرایەوە، بەڵام پرسەکانی وەک پەیوەندییەکەی لەگەڵ بەرەی نیشتمانی بووە ھۆی ئەوەی دەنگۆی کوشتنی لەلایەن [[ساواک|ساواکەوە بڵاوببێتەوە]].
 
== ژیان ==
غوڵامڕەزا تەختی لە باشووری تاران، گەڕەکی خانی ئاباد لە دایکبووە.<ref name="ReferenceC">هفتاد سال پایداری - خاطرات حسین شاه حسینی - به کوشش امیر طیرانی - نشر چاپخش ۱۳۹۴ - ISBN 978-600-6799-27-8 - صفحهٔ ۴۲۵</ref> «رەجەبڕەجەب خان» (باوکی تەختی) ساڵی ١٢٧٥ لە گەڕەکی دەروازە غار لە تاران لە دایکبووە و دایکی لە بنەماڵەیەکی نەریتی تاران بووە.<ref>پارسی نژاد، خسرو، پهلوان سیدعلی و ابرمردان طهرون، تهران، انتشارات پَرناک، ۱۳۹۵، ص ۶۱</ref>
 
=== ساڵانی یەکەم ===
دوو برا و دوو خوشکی ھەبوو، ھەموویان لە خۆی گەورەتر بوون. خوێندنی سەرەتایی لە قوتابخانەی حاکم نیزامی سەرەتایی لە تاران تەواو کردووە و دوای تەواوکردنی قۆناغی ناوەندیی یەکەم وازی لە ئامادەیی مانۆچەھری تاران ھێناوە.<ref name="farsnews.ir">http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13931017000227</ref><ref name="isna.ir">https://www.isna.ir/news/97101708929/</ref> تەختی سەرەتا لە زۆرخانە گەردانەوە دەستی بە وەرزشی زۆرخانە کرد و دوای ماوەیەک دەچێتە زۆرخانە پۆلاد لە گۆڕەپانی شاپور. سەرەتا تەختی لە پاوەرلیفتینگدا زۆر سەرکەوتوو نەبوو، بەڵام بەھرەی زۆرانبازی لەلایەن عەبدولحسێن فیلییەوە ناسێندرا و لەژێر چاودێری ئەودا پەرەی سەند.<ref>هفتاد سال پایداری - خاطرات حسین شاه حسینی - به کوشش امیر طیرانی - نشر چاپخش ۱۳۹۴ - ISBN 978-600-6799-27-8 - صفحهٔ ۴۲۸</ref>
 
ساڵی ١٣٢٧١٩٤٨ چووە [[خزمەتی سەربازی]] و لە ٢٥ مێھری ھەمان ساڵدا لە بەشی ھێڵی ئاسن دامەزرا. ھەروەھا پێشینەی کارکردنی لە کۆمپانیای نەوتی [[مەسجێد سولەیمان|مەسجد سلێمان]] ھەبووە.
 
=== گەنجی و ھاوسەرگیری ===
ڕۆژی پێنجشەممە ١٢ی تشرینی دووەمی ساڵی ١٣٤٥١٩٦٦ لەگەڵ شەھلا تەواکلی ھاوسەرگیری کردووە (لە ھەندێک ماڵپەڕدا بە ھەڵە باسی ڕێکەوتی ٣٠ی بەھمەن کراوە، ئەمەش بەھۆی لە دایکبوونی بابەک لە ئەیلوولی ١٣٤٦دا،١٩٦٧دا، قسە و باسێکی ھەڵەی لێکەوتووەتەوە).<ref>https://static.cdn.asset.aparat.com/lp/9212531-3927-l.jpg</ref> ئەنجامی ئەم ھاوسەرگیرییە کوڕێک بوو بە ناوی بابەک کە لە ١١ی ئەیلوولی ١٣٤٦١٩٦٧ لەدایکبووە. شەھلا تەواکولی ڕۆژی ٢٧ی خەرمانانی ٢٠١٤ لە تەمەنی ٦٨ ساڵیدا لە نەخۆشخانەی ئێرانمێھری تاران کۆچی دوایی کرد.<ref name="radiofarda">[http://www.radiofarda.com/archive/news/20140617/143/143.html?id=25425261 همسر غلامرضا تختی، پهلوان نامدار کشتی ایران، درگذشت]، ڕادیو فردا</ref><ref>[http://www.baharnews.ir/vdcgun9t.ak9n34prra.html همسر جهان‌پهلوان تختی درگذشت]</ref>
 
== سەرچاوەکان ==
{{سەرچاوەکان}}
{{تووڵی دەروازە|وەرزش|ئێران|ژیاننامە }}
 
[[پۆل:خەڵکی فارس]]