ئەندریا گیز
ئەندریا ئێم گیز (لە دایکبووی ١٦ی حوزەیرانی ١٩٦٥) فەلەکناس و پڕۆفیسۆری ئەمریکییە لە بەشی فیزیا و ئەستێرەناسیی زانکۆی کالیفۆرنیا. توێژینەوەکانی ئەو دەربارەی ناوەندی/سەنتەری کاکێشانە.[١] لە ساڵی ٢٠٢٠، بووە چوارەم ژن کە ببێتە براوەی خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا،[٢] ئەو خەڵاتەکەی بەهاوبەشی لەگەڵ ڕێینھارد گنزیل بوونە نیوە براوەی خەڵاتەکە، نیوەکەی دیکە لە خەڵاتەکە درا بە ڕۆجە پێنرۆز. گیز و گەنزەل خەڵاتی نۆبێلیان پێدرا لەمەڕ دۆزینەوەکەیان لەبارەی بوونی ماددەی زۆر گەورە لە چاڵە ڕەشەکە.[٣][٤]
| ئەندریا گیز | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ١٦ی حوزەیرانی ١٩٦٥ نیویۆرک، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
| ناوی کاتی لەدایکبوون | Andrea Mia Ghez |
| زمانەکانی ئاخاوتن | ئینگلیزی |
| پیشە | ئەستێرەناس، مامۆستای زانکۆ، بیرکار، زانستیار |
| بواری کار | ئەستێرەناسی، ماتماتیک، زانست |
| شوێنی کارکردن | University of California, Los Angeles |
| پەروەردە | California Institute of Technology، بنکەی تەکنۆلۆژیای ئێم ئای تی، University of Chicago Laboratory Schools |
| ڕاوێژکاری دکتۆرا | Gerald Neugebauer |
| Doctoral student | Sylvana Yelda، Jennifer Lynn Patience |
| ئەندامی | National Academy of Sciences، پەیمانگای ئەمریکیی ھونەر و زانست |
| وێبگە | http://www.astro.ucla.edu/~ghez/ |
لە ماوەی ژیانیدا، ئەندریا ئێم گیز چەندین جار خەڵات کراوە لەمەڕ کارەکانی لە بواری فیزیا و زانستی فەلەک،[٥][٦][٧][٨] لە ساڵی ٢٠١٩ لەلایەن زانکۆی ئۆکسفۆرد بڕواننامەی دکتۆرای شانازی پێدرا.[٩]
ژیان دەستکاری
ئەندریا ئێم گیز لە ساڵی ١٩٦٥ لە نیویۆرک سیتی لە دایک بووە، ئەو کچی سوزان (گەیتۆن) و گیلبێرت گیزە. باوکی جوولەکە بوو، لە ڕۆما، ئیتالیا لەدایکبوو بەڵام لەبنەچەدا لە خێزانێکی تونسی و فرانکفۆرت، ئەڵمانیایی بوو.[١٠][١١] دایکیشی کاتۆلیکێکی ئێرلەندی بوو.[١٢]
گیز لەگەڵ جیۆلۆجیست تۆم لاتۆرێتی هاوسەرگیری کرد، ئەویش لێکۆڵەر و زانایە. ئەوان بەیەکەوە دوو کوڕیان هەیە.[١٣] گیز مەلەوانێکی لێزانە و چالاکە لە یانەیەکی مەلەوانی.[١٤][١٥]
سەرچاوەکان دەستکاری
- ^ Speed Weed, William (19 January 2000). "20 Young Scientists to Watch". Discover Magazine. Retrieved March 6, 2008.
- ^ "Facts on the Nobel Prize in Physics". Nobel Foundation. Retrieved October 6, 2020.
- ^ "Press release: The Nobel Prize in Physics 2020". Nobel Foundation. Retrieved October 6, 2020.
- ^ Overbye, Dennis; Taylor, Derrick Bryson (October 6, 2020). "Nobel Prize in Physics Awarded to 3 Scientists for Work on Black Holes – The prize was awarded half to Roger Penrose for showing how black holes could form and half to Reinhard Genzel and Andrea Ghez for discovering a supermassive object at the Milky Way's center". The New York Times. Retrieved October 6, 2020.
- ^ "Annie J. Cannon Award in Astronomy". American Astronomical Society. Archived from the original on February 28, 2008. Retrieved March 20, 2008. ٢٨ی شوباتی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ "Annie J. Cannon Award in Astronomy". American Astronomical Society. Archived from the original on February 28, 2008. Retrieved March 20, 2008. ٢٨ی شوباتی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ "Newsroom". Archived from the original on October 9, 2018. Retrieved October 8, 2018. ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ "AAS Fellows". AAS. Retrieved September 28, 2020.
- ^ "Honorary degree recipients for 2019 announced". The University of Oxford. Retrieved June 26, 2019.
- ^ "Gilbert Ghez (1938–2015) – Obituary". www.legacy.com.
- ^ http://www.mevakshederekh.info/Portals/0/Il_tempo_e_idea/HAZMAN%20VEHARAION%20-%20IL%20TEMPO%20E%20L_IDEA%20Vol%20XXV%202019%20(web).pdf
- ^ "Oral history interview with Susanne Ghez". www.aaa.si.edu. January 25, 2011.
- ^ Stuart Wolpert (September 23, 2008). "UCLA astronomer Andrea Ghez named MacArthur Fellow". UCLA. Retrieved April 16, 2011.
- ^ "Poster Project, Biographies". www.math.sunysb.edu.
- ^ "UCLA Masters Swimmer Andrea Ghez Wins Nobel Prize in Physics". SwimSwam (بە ئینگلیزی). 2020-10-06. Retrieved 2020-12-21.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئەندریا گیز تێدایە. |