ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئازەربایجان (٢٠٢٤)

ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی لە ئازەربایجان لە ٧ی شوباتی ٢٠٢٤ بەڕێوەچوو.^[١] ئیلھام عەلیێڤ، سەرۆک کۆماری ئازەربایجان کە لە ساڵی ٢٠٠٣ەوە پۆستەکەی بەدەستەوەیە، بۆ پێنجەمین خولی لەسەریەک بە زیاتر لە ٩٢٪ی دەنگەکان، سەرکەوتنی بەدەستھێنا و لە زاھید ئورووج، بەربژێری دووەمی بردەوە کە تەنیا توانی ٢٪ی دەنگەکان بەدەستبھێنێت.^[٢]

لە سەرەتادا پلان وابوو ھەڵبژاردن لە تشرینی یەکەمی ٢٠٢٥دا بەڕێوەبچێت، بەڵام عەلیێڤ داوای کرد لە کانوونی دووەمی ٢٠٢٣دا داوای ئەنجامدانی ھەڵبژاردنی پێشوەختەی کرد، ئەوەش دوای ھێرشی ئازەربایجان بۆ سەر ناگۆرنۆ-قەرەباغ. ئەم ھێرشە بووە ھۆی ڕووخاندنی کۆماری ئارتساخ کە دەوڵەتێکی ئەرمەنیی جیا لە دەسەڵاتی ئازەربایجان و نزیک لە دەسەڵاتی ئەرمەنستان بوو. ئازەربایجان کۆنتڕۆڵی تەواوی ناوچەی جێناکۆکی ناگۆرنۆ-قەرەباغی بەدەستھێنا.^[٣]^[٤] بەھۆی سەرکەوتنی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکەی ئازەربایجان، ھەڵبژاردنەکە بە شێوەیەکی نافەرمی بە «ھەڵبژاردنی سەرکەوتن» (بە ئازەربایجانی: Zəfər seçkisi) ناسراوە.^[٥]^[٦] ئەمە سێیەم ھەڵبژاردنی پێشوەختەیە لە مێژووی ئازەربایجاندا و یەکەمین ھەڵبژاردنە کە لە وەرزی زستاندا ئەنجام بدرێت.^[٧]

ھەڵبژاردنەکە لە چوارچێوەیەکی تاکڕەوانەدا ئەنجام دەدرێت کە ئۆپۆزسیۆن و میدیای سەربەخۆ لە ئازەربایجان سەرکوت دەکرێن.^[٨] دوو پارتی سەرەکیی ئۆپۆزسیۆن، موساوات و بەرەی گەل، ڕایان گەیاند کە ھیچ کاندیدایەکی بۆ ھەڵبژاردنەکە ناخەنە ڕوو و داوایان لە دەنگدەران کرد لە ماڵەوە بمێننەوە، ئەوەش وەکوو ئاماژەدان بە سروشتی نادیموکراسی ھەڵبژاردنەکە.^[٩]^[١٠] جگە لەوەش چەند کاندیدایەک پێشتر سەرسامی گشتیی خۆیان بۆ عەلیێڤ دەربڕیبوو، کە بووە ھۆی ئامادەنەبوونی ڕکابەرانی ئۆپۆزسیۆن لە نێوان سەرکوتکردنی میدیا سەربەخۆکان و ڕۆژنامەنووساندا.^[١١]^[١٢]^[١٣]^[١٤]

سەرچاوەکان دەستکاری

^ "Azerbaijan to hold snap presidential election in early February, shortly before Russia's vote". AP News (بە ئینگلیزی). 2023-12-07. Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 2023-12-08.
^ Teslova, Elena (2024-02-08). "President Ilham Aliyev reelected after winning 92% votes in Azerbaijan's election". www.aa.com.tr. Archived from the original on 9 February 2024. Retrieved 2024-02-13.
^ "Azerbaijan's Aliyev calls snap presidential elections for February". Al Jazeera (بە ئینگلیزی). 2023-12-07. Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 2023-12-08.
^ "Azerbaijan To Hold Snap Presidential Poll On February 7". RadioFreeEurope/RadioLiberty (بە ئینگلیزی). 2023-12-07. Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 2023-12-08.
^ Məmmədov, Səlim (2023-12-10). "Növbədənkənar seçkilər əsl Zəfər seçkisi olacaq". demokrat.az (بە تورکیی ئازەربایجانی). Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 2023-12-30.
^ ""Növbədənkənar seçkiləri Zəfər seçkiləri adlandırmaq olar" - Arzu Nağıyev". sfera.az (بە تورکیی ئازەربایجانی). 2023-12-11. Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 2023-12-30.
^ Həmidoğlu, Qəzənfər (2023-12-07). "Qışda ilk prezident seçkisi... no problem!". modern.az (بە تورکیی ئازەربایجانی). Archived from the original on 11 December 2023. Retrieved 2023-12-09.
^ "Azerbaijan To Hold Snap Presidential Poll On February 7". RadioFreeEurope/RadioLiberty (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 8 December 2023.
^ "Opposition parties reject Azerbaijan's snap election call as undemocratic". Reuters. 2023.
^ "Azerbaijan's top opposition parties to continue election boycott streak". Eurasianet. 2023. Archived from the original on 1 January 2024. Retrieved 1 January 2024.
^ "Azerbaijan's Aliyev appears headed to a landslide win in election called after retaking Karabakh". AP News (بە ئینگلیزی). 2024-02-07. Archived from the original on 7 February 2024. Retrieved 7 February 2024.
^ "Azerbaijan election: President Ilham Aliyev wins fifth term". dw.com (بە ئینگلیزی). 2024-02-08. Archived from the original on 11 February 2024. Retrieved 2024-02-13.
^ Sultanova, Aida (2024-02-08). "European monitors says Azerbaijan's election took place in a restrictive environment". AP News (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 8 February 2024. Retrieved 2024-02-13.
^ Pegg, David (2024-02-01). "Azerbaijan accused of crackdown on journalists in run-up to election". The Guardian (بە ئینگلیزی). ISSN 0261-3077. Archived from the original on 11 February 2024. Retrieved 2024-02-13.

[1] "Azerbaijan to hold snap presidential election in early February, shortly before Russia's vote". AP News (بە ئینگلیزی). 2023-12-07. Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 2023-12-08.

[2] Teslova, Elena (2024-02-08). "President Ilham Aliyev reelected after winning 92% votes in Azerbaijan's election". www.aa.com.tr. Archived from the original on 9 February 2024. Retrieved 2024-02-13.

[3] "Azerbaijan's Aliyev calls snap presidential elections for February". Al Jazeera (بە ئینگلیزی). 2023-12-07. Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 2023-12-08.

[4] "Azerbaijan To Hold Snap Presidential Poll On February 7". RadioFreeEurope/RadioLiberty (بە ئینگلیزی). 2023-12-07. Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 2023-12-08.

[5] Məmmədov, Səlim (2023-12-10). "Növbədənkənar seçkilər əsl Zəfər seçkisi olacaq". demokrat.az (بە تورکیی ئازەربایجانی). Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 2023-12-30.

[6] ""Növbədənkənar seçkiləri Zəfər seçkiləri adlandırmaq olar" - Arzu Nağıyev". sfera.az (بە تورکیی ئازەربایجانی). 2023-12-11. Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 2023-12-30.

[7] Həmidoğlu, Qəzənfər (2023-12-07). "Qışda ilk prezident seçkisi... no problem!". modern.az (بە تورکیی ئازەربایجانی). Archived from the original on 11 December 2023. Retrieved 2023-12-09.

[8] "Azerbaijan To Hold Snap Presidential Poll On February 7". RadioFreeEurope/RadioLiberty (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 8 December 2023. Retrieved 8 December 2023.

[9] "Opposition parties reject Azerbaijan's snap election call as undemocratic". Reuters. 2023.

[10] "Azerbaijan's top opposition parties to continue election boycott streak". Eurasianet. 2023. Archived from the original on 1 January 2024. Retrieved 1 January 2024.

[11] "Azerbaijan's Aliyev appears headed to a landslide win in election called after retaking Karabakh". AP News (بە ئینگلیزی). 2024-02-07. Archived from the original on 7 February 2024. Retrieved 7 February 2024.

[12] "Azerbaijan election: President Ilham Aliyev wins fifth term". dw.com (بە ئینگلیزی). 2024-02-08. Archived from the original on 11 February 2024. Retrieved 2024-02-13.

[13] Sultanova, Aida (2024-02-08). "European monitors says Azerbaijan's election took place in a restrictive environment". AP News (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 8 February 2024. Retrieved 2024-02-13.

[14] Pegg, David (2024-02-01). "Azerbaijan accused of crackdown on journalists in run-up to election". The Guardian (بە ئینگلیزی). ISSN 0261-3077. Archived from the original on 11 February 2024. Retrieved 2024-02-13.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[١٣]

[١٤]