وڵاتی سیکولار: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
تاگەکان: دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە دەستکاریی مۆبایلیی پێشکەوتوو
No edit summary
تاگەکان: گەڕێندراوە دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە دەستکاریی مۆبایلیی پێشکەوتوو
ھێڵی ٢:
{{Original research|date=September 2016}}
[[File:Secular States Map.svg|thumb|350x350px|{{legend|#0093AF|ئەو دەوڵەتانەی ھیچ ئایینێکی دەوڵەتیان نییە}}{{legend|#EB151C|ئەو دەوڵەتانەی کە [[ئاینی دەوڵەت]]یان ھەیە}}{{legend|#ACACAC|بێ داتایە}}]]
'''وڵاتی جیھانگەرایی''' یان '''وڵاتی سێکۆلاریزمسیکولار'''، بریتییە لە [[وڵات]]ێک یان [[دەوڵەت]]ێک کە سیستەمێکی دەسەڵاتداریدەسەڵاتداریی لەسەر بنەمای [[جیھانگەرایی]]([[دنیاگەرایی|سێکۆلاریزمی]]) ھەیە، کە بە فەرمی مسۆگەری دەکات کە بێلایەنە بەرامبەر بەو پرسانەی کە پەیوەندییان بە ئایینەوە ھەیە، دەوڵەتی [[دنیاگەرایی|سێکولار]]، بە یەکسانی مامەڵە لەگەڵ ھەموو ھاووڵاتیانی دەکات، بەبێ گوێدان بە بیروباوەڕە ئایینییەکان، لێکدانەوەیان، یان بیرۆکەکانیان، ھەرچەندە یەکسانی تەنیا لە دەوڵەتی سێکولاردا نییە، لەوانەیە لە دەوڵەتێکی نا سێکولاریشدا بێت و لە [[دەستوور]]ەکەیدا نوسرابێت، ھاوڵاتیان یەکسانن لە بیروباوەڕەکانیاندا بێ جیاوازی. <ref name=":0">أحمد زکی بدوی، معجم مصطلحات العلوم الاجتماعیة، ص 370</ref>
 
لە ڕووی [[سیاسەت|ڕامیاریی]]ەوە [[جیھانگەرایی]] بزووتنەوەیەکە بەرەو جیاکردنەوەی ئایینە و میری([[حکوومەت]]) (زۆرجار پێی دەوترێت جیاکردنەوەی فێرکارییەکانی [[کڵێسا]]، [[مزگەوت]]، یان [[پەرستگا]] لە فێرکارییەکانی دەوڵەت) ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ پەیوەندی نێوان میری و ئایینی دەوڵەت، بۆ گۆڕینی یاساکانی بنەمای [[پەرتووکی پیرۆز]] (وەک دە فەرمان و شەریعەت) بە یاسای مەدەنی، و نەھێشتنی جیاکاری لەسەر بنەمای ئایین و دەوترێت کە سێکۆلاریزم (عەلمانیەت) [[دیموکراسی]] بۆ زیاد دەکات ئەمەش بۆ پاراستنی مافی کەمینە ئایینییەکانە <ref>Feldman, Noah (2005). ''Divided by God''. Farrar, Straus and Giroux, pg. 14 ("[Legal secularists] claim that separating religion from the public, governmental sphere is necessary to ensure full inclusion of all citizens.")</ref>