ئەبولفەتح جەلالەددین محەممەد ئەکبەر (لەدایکبووی ١٥ی تشرینی یەکەمی ١٥٤٢ – مردووی ٢٧ی تشرینی یەکەمی ١٦٠٥) بە ئەکبەری مەزن و ئەکبەری یەکەم ناسراوە.

ئەکبەری مەزن
پۆرترەیتی ئەکبەر لەکۆتایییەکانی سەدەی ١٦ەم
سێیەمین ئیمپراتۆری مەغۆلی هیند
فەرمانڕەوایی١١ی شوباتی ١٥٥٦ – ٢٧ی تشرینی یەکەمی ١٦٠٥[١][٢]
تاج لەسەر نان١٤ی شوباتی ١٥٥٦
پێشووھومایوون
جێگرجەھانگیر شا
Regentبایرام خان (١٥٥٦–١٥٦١)
Wivesمریەم زەمانی[٣]
ڕوقیە سوڵتان بیگوم
سەلیمە سوڵتان بیگوم
Begum Raj Kanwari Bai
Begum Nathi Bai
Qismiyah Banu Begum
Bibi Daulat Shad Begum
ڕازیە سوڵتان بیگوم
پێنج ژنی دیکە
منداڵ(ەکان)حەسەن
حوسەین
جەھانگیر
موراد
دانیال
ئارام بانو بیگوم
شاکر-ون نیسا بیگوم
شەھزادی خانوم
ناوی تەواو
ئەبولفەتح جەللالەدین محەممەد ئەکبەر
خێزانکۆشکی تیمور
باوکھومایوون
دایکHamida Banu Begum[٤]
لەدایکبوونجەلالوددین محەممەد
١٥ی تشرینی یەکەمی ١٥٤٢
مردن٢٧ی تشرینی یەکەمی ١٦٠٥(١٦٠٥-١٠-٢٧) (٦٣ ساڵ ژیاوە)
فەتاحپور سیکری، ئاگرا
ناشتنسیکراندا، ئاگرا
ئایینئیسلام[٥] (سوننیئایینی ئیلاھی

ژیان دەستکاری

سێیەمین پاشای ئیمپراتۆری مەغۆلی ھیند بوو، کە فەرمانڕەوایی لە ١٥٥٦ تا ١٦٠٥ کردووە، توانی شکۆیەکی زۆر ببەخشێتە چوارچێوەی ئەم ئیمپراتۆرییەتە.

ئەکبەر شوێنی باوکی گرتەوە (پاشا ھومایوون) لە ژێر سەرپەرشتی (بایرام خان) کە یارمەتی ئیمپڕاتۆرە گەنجەکەی دەکرد لە ناوچەی ھیندستان.

کەسایەتی بەھێز و ژەنەڕاڵێکی سەرکەوتوو بوو، ئەکبەر بەرەبەرە ئیمپڕاتۆرییەتی مەغۆلی ھیندستانی فراوان کرد کە نیمچە کیشوەری ھیندی دەگرتەوە، ھێزی ئەکبەر و کاریگەری ھەرچۆنێک بێت ھەموو نیمچە کیشوەرەکەی گرتەوە بەھۆکاری سەربازی، سیاسی، ڕۆشەنبیری، زاڵبوونی ئابووری.

بۆ یەکخستنی مەغۆلی ھیندستانی مەزن ئەکبەر سیستەمێکی ناوەندی دامەزراند بۆ کارگێڕی ھەموو ئیمپڕاتۆرییەتەکەی سیاسەتێکی ئاشتەوایی گرتەخۆی کە فەرمانڕەواکان دەبەزێنێت ئەویش بە دیبلۆماسی و ھاوسەرگیری.[٦][٧]

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ Eraly, Abraham (2004). The Mughal Throne: The Saga of India's Great Emperors. Phoenix. pp. 115, 116. ISBN 978-0-7538-1758-2.
  2. ^ "Akbar (Mughal emperor)". Encyclopedia Britannica Online. Retrieved 2013-01-18.
  3. ^ Metcalf, Barbara, Thomas (2006). A Concise History of Modern India. Cambridge University Press. p. 17. ISBN 978-0-521-86362-9. {{cite book}}: Unknown parameter |ناونیشان= ignored (help)
  4. ^ "Google Images". Google.com.pk. Retrieved 2014-01-18.
  5. ^ Eraly, Abraham (2000). Emperors of the Peacock Throne: The Saga of the Great Mughals. Penguin books. p. 189. ISBN 978-0-14-100143-2. {{cite book}}: Unknown parameter |ناونیشان= ignored (help)
  6. ^ بەشداربووانی ویکیپیدیا، «جلال الدین أکبر»، ویکیپیدیای عەرەبی. سەردان لە ١٦ی ئابی ٢٠٢٠.
  7. ^ http://www.archive.org/stream/rulersofindiaakb009177mbp#page/n7/mode/2up